Aşağıdaki kelimeleri günlük yaşamımızda sıkça kullanıyoruz ya da duyuyoruz.peki daha çok sağdakileri mi yoksa soldakiler mi kullanıyoruz? yerine göre değişiyor belki ama keşke hep sağdakileri kullansak değil mi? çünkü soldakiler yabancı kaynaklı kelimeler ve türkçenin ses rengine uymuyorlar.zaten söylenmesi ve bazen de anlaşılması zor sözcükler bunlar.türkçe kelimeleri kullanmak milli varlığımızın korunması açısından ise yaşamsal önem taşıyor.türk olmakla övünen türk genci, türkçe kelimeleriyle de övünmesini bilmeli değil mi? :)
Absürt - Saçma
Adisyon - Hesap Fişi
Agresif - Sinirli, asabi
Anons Etmek - Duyurmak
Antipatik - Sevimsiz
Antre - Eşik, giriş
Ambiyans - Hava, ortam
Bilboard - İlan tahtası
Bodyguard - Koruma
Brifing - Bilgi alma/verme
Bye Bye - Hoşça kal
Center - Merkez
Check Etmek - Kontrol Etmek
CV - Özgeçmiş
Damping - Ucuzluk
Deklare etmek - Bildirmek
Demogoji - Laf salatası
Departman - Bölüm
Derogasyon - Ayrıcalık
Dizayn - Tasarım
Dowland - İndirmek
Driver - Sürücü
Ekstra - Fazladan
Entegre olmak - Bütünleşmek
E-Mail - E-Posta
Entellektüel - Aydın
Elimine etmek - Elemek
Feedback - Geri bildirim
Full - Tam, Dolu
Full Time - Tam gün
İllegal - Yasadışı
İmitasyon - Taklit
İzolasyon - Yalıtım
Jenerasyon - Nesil
Kampüs - Yerleşke
Komünikasyon - İletişim
Konsensus - Uzlaşma
Laptop - Dizüstü
Link - Bağlantı
Mantalite - Anlayış
Misyon - Özgörev
Monoton-Tek düze
Nick Name - Takma Ad, lakap, rumuz
Okey - Tamam, pekala, oldu
Online - Çevrimiçi
Offline - Çevrimdışı
Partner - Eş
Parlemento - Parlamento
Part- Time - Yarı Zamanlı
Perspektif - Bakış Açısı
Performans - Başarım
Platform - Seki, alan, meydan, düzlem
Provoke etmek - Kışkırtmak
Prestij - Saygınlık, itibar
Printer - Yazıcı
Relax Olmak - Rahatlamak
Revize etmek - Yenilemek
Sempatik - Sevimli
Showman - Gösteri adamı
Skorboard - Sayı tabelası
Slayt - Yansı
Spiker - Sunucu
Spontane - Kendiliğinden
Star - Yıldız
Start almak - Başlamak
Trend - Eğilim
Upload - Yüklemek
Varoş - Şehreküstü
Vizyon - Özgörüş
1991 YILINDA GALLUP'UN YAPTIĞI ARAŞTIRMAYA GÖRE AMERİKALILARIN %49'U BEYAZ EKMEĞİN BUĞDAYDAN YAPILDIĞINI BİLMİYORMUŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
BAYER FİRMASINA GÖRE DÜNYA ÜZERİNDE HER YIL 50 MİLYAR ASPİRİN TÜKETİLİYORMUŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
1991 YILINDA GALLUP'UN YAPTIĞI ARAŞTIRMAYA GÖRE AMERİKALILARIN %49'U BEYAZ EKMEĞİN BUĞDAYDAN YAPILDIĞINI BİLMİYORMUŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
BAYER FİRMASINA GÖRE DÜNYA ÜZERİNDE HER YIL 50 MİLYAR ASPİRİN TÜKETİLİYORMUŞ… Tabii yaa miden mi ağrıyor al aspirin, başın mı ağrıyor al aspirin, dişin mi sancıyor koy üstüne aspirini işte böyle…. Ağrı sızı kalmaz yaaaa. Hay şu aspirini bulandan allah razı olsun….
--------------------------------------------------------------------------------
HER PUL YALAYIŞINDA İNSAN 0.1 KALORİ VERİYORMUŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
BİR AĞAÇ KÜTÜĞÜNDEN 7,5 MİLYON KÜRDAN ÜRETİLİYORMUŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
İNSAN TELEVİZYON İZLERKEN AZ, UYURKEN DAHA FAZLA BEYNİNİ ÇALIŞTIRIYORMUŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
BİR İNSANIN BURNU VE KULAKLARI ÖMRÜ BOYUNCA BÜYÜMEYE DEVAM EDİYORMUŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
EBEVEYNLERİN %38'İNE GÖRE PAZARTESİ GÜNÜ HAFTANIN EN STRESLİ GÜNÜYMÜŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
BİR TUVALETİN ORTALAMA ÖMRÜ 50 SENEYMİŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
BİR İNSAN NEFESİNİ TUTARAK İNTİHAR EDEMEZ. EN KÖTÜ İHTİMALLE BİLİNCİNİ YİTİRİR VE CİĞERLERİ OTOMATİK OLARAK NEFES ALMAYA BAŞLAR…
1830'a kadar domatesin zehirli olduğu sanılıyordu.
--------------------------------------------------------------------------------
Gözler açıkken hapşırmak imkansızmış.
--------------------------------------------------------------------------------
İnsan beyninin kapasitesi 110-120 gigabyte arasındaymış.
--------------------------------------------------------------------------------
Bugün yaşayan insanların sayısı ölen tüm insanlardan fazla.
--------------------------------------------------------------------------------
Zevk için seks yapan iki canlı türü var: İnsan ve yunus. Ama kadınların yüzde 65'i alışveriş yapmayı sekse tercih ediyormuş.
--------------------------------------------------------------------------------
Aynada kendini tanıyabilen tek hayvan şempanzedir. (Şempanzenin aynada kendini tanımasının insanoğluna ne gibi bir faydası var acaba? Hangi hayvanın kendini aynada tanıyabildiğini araştıran tek canlı hangisi peki?)
--------------------------------------------------------------------------------
İnsanın kafasında ortalama 60 - 150 bin saç teli var.
--------------------------------------------------------------------------------
Normal bir kadın günde 7 bin, normal bir erkek ise 2 bin kelimeyle konuşuyor. (Bence bu erkeklerin eksikliği değil, kadınların gevezeliği :)
--------------------------------------------------------------------------------
LAS VEGAS'TAKİ CASİNOLARDA SAAT BULUNMAZ... (hınzır herifler yaaa)
--------------------------------------------------------------------------------
RÜYA GÖRMEYEN İNSAN YOKMUŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
KAMÇININ UCU SESTEN DAHA HIZLI HAREKET ETTİĞİ İÇİN 'ŞLAAAK' DİYE BİR SES ÇIKARTIR…
--------------------------------------------------------------------------------
1992 DE HALKA SATIŞA SUNULAN HUMMER'LARIN İLK MÜŞTERİSİ ARNOLD SCHWARZENEGGER'MİŞ
--------------------------------------------------------------------------------
DÜNYADAKİ GAZETELERİN YARISINDAN FAZLASI AMERİKA VE KANADA'DA BASILMAKTADIR… (hadi bakalım, yine geçtiler bizi. utan ey Türk milleti)
--------------------------------------------------------------------------------
AT YARIŞLARINDA FAVORİ GÖSTERİLEN ATLARIN SADECE %30'U YARIŞI KAZANIYORMUŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
YANMIŞ HERHANGİ BİRŞEYİN BİR DAHA YANMA İHTİMALİ YOKTUR… (hadi yaa, allalalla...)
ARILAR RÜZGARLI HAVALARDA DAHA ÇOK SOKARLAR… (rüzgarın savurmasının acısını bizden çıkartıyorlar demek ki!)
--------------------------------------------------------------------------------
EDİSON KARANLIKTAN KORKARMIŞ… (tam bir geyik malzemesi, ben bulaşmıyim)
--------------------------------------------------------------------------------
AMERİKALILARIN SADECE %55'İ GÜNEŞİN BİR YILDIZ OLDUĞUNU BİLİYORMUŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
YILANLAR İKİ KAFALI DOĞDUKLARINDA, YİYECEK İÇİN BİRBİRLERİYLE DÖVÜŞÜRLER…
--------------------------------------------------------------------------------
EĞER MUZ YEDİYSENİZ SİVRİSİNEKLERİN SİZİ ISIRMA İHTİMALİ MUZ YEMEMİŞ BİRİNE GÖRE DAHA YÜKSEKMİŞ…
--------------------------------------------------------------------------------
İSVİÇRE'DE SAAT 22:00'DEN SONRA TUVALET SİFONUNU ÇEKMEK YASAKTIR… (polis çağırabilirler. üst komşum zıçtı polis bey, gelin tutuklayın)
--------------------------------------------------------------------------------
BİR GOLF TOPUNUN ÜZERİNDE 336 TANE GİRİNTİ VARDIR…
--------------------------------------------------------------------------------
MİCHAEL JACKSON'IN 'BİLLY JEAN' KLİBİ MTV'NİN YAYINLADIĞI İLK ZENCİ ŞARKICI KLİBİDİR … (artık ilk zenci klibi değil, çünkü adam artık zenci değil, bir insan ırkından utanır mı ya, hayret bişey.)
--------------------------------------------------------------------------------
BİR İNSAN KAŞLARINI ÇATMAK İÇİN 43 KASINI HAREKET ETTİRMESİ GEREKİRKEN GÜLMEK İÇİN YALNIZCA 17 TANESİNİ HAREKET ETTİRİYOR... (gülmek tembelliktir öyleyse :), bu arada; güldürebilmek için inanın, surat asma veya gülmekten kat kat daha fazla enerji harcanıyor beynimizde)
--------------------------------------------------------------------------------
SEX ESNASINDA KALP KRİZİ GEÇİRİP ÖLEN ERKEKLERİN %85'İ O SIRADA KARILARINI ALDATIYORMUŞ...
--------------------------------------------------------------------------------
AMERİKALI UZMANLAR, KAFASI KOPAN BİR HAMABÖCEĞİNİN HAFTALARCA YAŞAYABİLDİĞİNİ ORTAYA ÇIKARDI (Abi niye koparıyorsunuz hayvanın kafasını ya, bu bilim adamları manyak ha, sırf merak ettikleri için hayvanın kafasını koparıyorlar. Yani tesadüf eseri kafasız dolaşan bir hamamböceğine rastlamadılar ya?)
NORMAL BİR İNSAN GÜNDE ORTALAMA 15 DEFA GÜLÜYOR...
--------------------------------------------------------------------------------
EŞEKLER TARAFINDAN ÖLDÜRÜLEN İNSANLARIN SAYISI UÇAK KAZALARINDA ÖLEN İNSANLARDAN FAZLA (Bence havayolu şirketlerinin uydurduğu birşey bu)
--------------------------------------------------------------------------------
KOMODO EJDERHALARININ İKİ PENİSLERİ VARDIR (????!!!!)
--------------------------------------------------------------------------------
EYFEL KULESİ YAZLARI GÜNEŞİN ISISIYLA 15cm UZUYOR, KIŞLARI İSE TEKRAR ESKİ HALİNE DÖNÜYOR.
--------------------------------------------------------------------------------
HER İKİ MİLYAR İNSANDAN YALNIZCA BİR TANESİ 116 YIL VE DAHA ÜSTÜNDE YAŞAYABİLİYOR… (Sırf ilginç olsun diye böyle diyorlar. Şuna; o kadar yaşayan sadece 2-3 tane insan var dersek... Bak nasıl da bozuldu cümlenin karizması.)
--------------------------------------------------------------------------------
AMERİKA'DA İNTERNET KULLANICILARININ YÜZDE 27'Sİ İNTERNETİ YALNIZCA SEYAHAT PLANLARINI VE REZERVASYONLARINI YAPMAK İÇİN KULLANIYOR
--------------------------------------------------------------------------------
BEŞ ERKEKTEN YALNIZCA İKİSİ EŞLERİNE HER GÜN 'SENİ SEVİYORUM' DİYOR. (Bunu bir kadın söyleyseydi şöyle derdi: Beş erkekten üçü eşlerine seni seviyorum demekten bile aciz.)
--------------------------------------------------------------------------------
KARINCALAR SUYUN ALTINDA İKİ HAFTA YAŞAYABİLİYORLAR... (İşte mutfak lavabosunda görülen karıncaları yok etmek için musluğu açıp onları su ile vurmaya çalışmanın ne kadar anlamsız ve boş bir çaba olduğunu gördünüz, ama yok ''ben bundan zevk alıyorum amacım onları öldürmek değil'' diyorsanız ben bilmem.)
--------------------------------------------------------------------------------
KİLO ALABİLMEK İÇİN 22 KİLO PATATES YEMEK GEREKİYORMUŞ.
--------------------------------------------------------------------------------
BOZUK BİR SAAT GÜNDE İKİ DEFA DOĞRU ZAMANI GÖSTERİR... (Bilmeyen kaldı mı?)
--------------------------------------------------------------------------------
AMERİKALILARIN 1 GÜNDE ALDIKLARI JUNK MAİL'LERİ BOŞALTMAK İÇİN HARCADIKLARI ENERJİ İLE 250.000 EVİ ISITMAK MÜMKÜNMÜŞ...
HAVAYOLU GÜVENLİK ELEMANLARI HER GÜN YOLCULARIN ÜZERİNDE ORTALAMA 6 SİLAH BULUYORLARMIŞ...
--------------------------------------------------------------------------------
BİR BEBEK 300 KEMİKLE DOĞUYOR FAKAT YETİŞKİN BİR İNSANIN VÜCUDUNDA 206 KEMİK BULUNUYOR... (Şimdi açıklarsam biz zaten biliyorduk, ne ukâla adammış diyeceksiniz.)
--------------------------------------------------------------------------------
BİR ATIN CİNSİYETİNİ DİŞLERİNİ SAYARAK ÖĞRENEBİLİRSİNİZ. ERKEK ATLARIN 40, DİŞİ ATLARIN İSE 36 DİŞİ VARDIR…… (çok daha kolay bir yöntem var da, neyse söylemiyim)
--------------------------------------------------------------------------------
PATLAMIŞ MISIR 1920'LERDE ÇOK GÜRÜLTÜYE NEDEN OLDUĞU İÇİN BİRÇOK SİNEMADA YASAKLANMIŞTIR
1 Nisan şakasının kökeni nedir? 1564 yılında Fransa kralı IX Charles, yıl başlangıcını Ocak ayının birinci gününe aldı. Daha önce Avrupada yaygın olan yıl başlangıcı Mart 25 idi. O zamanki iletişim şartlarında IX Charles'in bu kararı fazla yayılamadı. Duyanlar ise protesto amacıyla eski adetlerine devam ettiler.1 Nisan'da partiler düzenlediler. Diğerleri ise onları Nisan aptalları olarak nitelendirdiler.1 Nisan'a bütün aptalların günü adını verdiler. Bu günde diğerlerine sürpriz hediyeler verdiler, yapılmayacak partilere davet ettiler, gerçek olmayan haberler ürettiler. Yıllar sonra Ocak ayının yılın ilk ayı olmasına alışılınca, Fransızlar 1 Nisan gününü kendi kültürlerinin parçası görerek devam ettirdiler. Oradan da bütün dünyaya yayıldı
İnsanlar niçin içki kadehlerini tokuştururlar? Bu konuda iki ayrı açıklama vardır. 1) İnsanların beş duyusunu tatmin amacıyla şarap kadehini sofrada çın sesiye tokuşturmak. Şarabın rengi, görme; diliyle tat alma; burunla koklama;eliyle dokurma,ve çın sesiyle işitme. Şarap bütün duyguları tatmin eder anlamını taşır. 2)Antik çağlarda bir insanın düşmanını yemeğe davet edip,ona zehirli içki sunması doğal sayılıyordu. Ev sahibi içkinin zehirsiz olduğunu kanıtlamak için kendi içkisini havaya kaldırır ve misafirin içkisinden bir yudumun kendi kadehine dökülmesini isterdi. Sonra aynı anda içkilerini içerlerdi. Misafir böyle durumda ev sahibine güvenini göstermek için kadehini ev sahibinin yukarı kaldırdığı kadehe hafifçe vurur, çın sesiyle içkiyi denemeye gerek olmadığını gösterirdi.
Çinliler yiyeceklerini niçin çubukla yerler? Çinlilerin yemek yeme alışkanlıklarının yiyeceklerini çok küçük parçalar halinde yemelerinden çubuk kullandıkları anlaşılıyor.Çinde eskiden yalnızca zenginler masada otururlardı. Halkın çoğunluğu tabakları ellerinde yemek yerlerdi. Bir elleriyle tabaklarını tutar, öteki elleriyle çubuk kullanarak beslenirlerdi. Hızla artan nüfus yüzünden yiyecek sıkıntısı çeken çinliler önlerindeki yiyeceği küçük parçalar halinde çoğaltarak yiyorlardı. O zamanlar ağaç sıkıntısı nedeniyle de tahta kullanımı kısıtlıydı. Masa kullanımı bu yüzden çok zordu. Çubuklar fildişinden ve kemikten yapılırdı.
Dünyanın en çok söylenen şarkısı hangisidir? Bu şarkı"Happy birthday to you" dur. Şarkının asıl kaynağı Amerika'lı iki kız kardeşe aittir. Orijinal adı " Good Morning to All" yani " hepinize günaydın"dır. Daha sonra güftesi değiştirilerek bütün dünyaya yayılmıştır. Fakat telif hakkı kardeşlere aittir, onlardan sonra da Warner/chappel müzik şirketine geçmiştir. Müzik ticari amaçlı kullanıldığı zaman şirkete ödeme yapma zorunluluğu vardır
Mezara niçin çiçek konulur? İlk olarak Mısır Firavunu Tutamkamon'nun milattan önce 1346 da öldüğünde mezarının çiçekten tacçlarla kaplandığı saptanmıştır. Kuzey Avrupada ise M.Ö 2000 yıllara kadar mezara çiçek konduğu belirlenmiştir. O zamanlarda bu çiçeklerin amacı iyi ruhları çekme, kötaü ruhları kovma amacıylaydı. Sonradan ise asıl amaç cesetler çürürken çıkan kokuyu kamufle etme amacını taşır. Servi ağacı da bu nedenle mazarlıklarda kullanılır. Ağacın yaprakları rüzgarı önler, kendine özgü ferah kokusu vardır. Cenaze törenherinde siyah giyinmenin amacı da mezarlıklarda hayalletlerden sakınmak amacı taşımaktadır.
İnsanlar saatlerini niçin sol kollarına takarlar? Özel bir durum veya farklı olma düşüncesi yoksa insanların çoğu saatlerini sol kola takar. Çünkü çoğunluk sağ elini kullanmaktadır ve bu kolun daha hareketli olması nedeniyle saatin bir yerlere çarpıp zarar görme olasılığı yüksektir. Zaten saatin kurma düğmesi 3 rakamının yanındadır. İnsanlar saati kurmak istedikleri zaman onu bilekten çıkarmadan sağ elle uzattıkları sol kollarındaki saati kurabilirler.
Satrançta şah niçin o kadar pasiftir? Çünkü şah koruma altındadır. Zaten satrançta amaç şahı almaktır. O yüzden bütün taşlar onu korumakla görevlidir. Vezir ise başkumandan gibi şaha yardım eder. İleri geri, çapraz her yöne gidebilir. Batıda vezire Kraliçe adı verilmiştir. Bununla Kraliçe'nin Kralın en büyük desteği olduğunu işaret etmektir. Satranç 6. yüzyılda Hindular tarafından oynanmaya başlanmış, oradan dünyaya yayılmıştır.
Bir hafta niçin 7 gündür? Babilliler 7 günlük haftayı zaman birimi olarak kullanıyorlardı. İlk çağlarda bilinen beş gezegen ile güneş ve ayın sayısı nın 7 oluşu bu sayıyı gizemli ve uğurlu kılıyordu. Daha sonra dinlerde göğün 7 kat oluşu ve doğadaki ana renk sayısının 7 oluşu, müzik notalarının 7 oluşu sayının önemini daha çok belirtti. Daha sonra Fransa takvim yapısını değiştirerek hafta sayısını 10 yaptı ama kabul görmedi. Rusya 5 günlük hafta uygulamasına geçti, o da tutulmadı. Sonunda yine hafta 7 gün olarak kaldı.
Niçin otellerin kapıları döner kapıdır? Döner kapıların tek amacı enerji tasarrufudur. Büyük binaların içerleri devamlı olarak ısıtılır. Açılan normal kapıdan içeri soğuk hava rahatlıkla girer. Eğer normal kapı kullanılırsa hava değişimi nedeniyle klimalar veya motorlar yeniden çalışacaktır. Özellikle çok kişinin girip çıktığı otel veya benzeri binalarda enerji tasarrufu için döner kapı kullanılır. Döner kanatlar sıcak havanın dışarı çıkmasına, soğuk havanın da içeri girmesini engeller.
Bardaktaki buzlar niçin birbirlerine yapışırlar? Buzun erimesi için yalnızca sıcaklık değil basınç da önemlidir. Dağlardaki buzulların kayma nedeni de budur. Basınçla alt tabaka erir ve kayma oluşur. Bir kabın içinde ya da bir bardakta üstüste duran buzların herbiri altındakine değdiği noktada bir basınç oluşturur ve bu noktada çok küçük kısım erir.Buradan hareket eden su çok az yanda iki buz küpçüğünün birleştiği noktada tekrar donar. İki buz parçası kaynak yapılmışcasına birbirlerine yapışır ve orada bir daha erime olmaz.
Kumaşlar yıkandıktan sonra niçin çeker? Aslında kumaş ıslanınca lifler şiştiğinden kumaşın az biraz uzaması gerekmektedir. Ama bükümlerin açılarındaki deformasyonun yarattığı çekme kuvveti daha fazla olduğundan sonuçta kumaş boydan kısalır. Kumaş yıkandıktan sonra kurutulduğunda şişmiş lifler eski durumlarına gelirler. Ama kumaş ilk ölçülerine dönemez. Su, yüksek ısı, çalkalama, sabun hepsi kumaşın çekmesini kolaylaştırır. Kumaş birkaç kez yıkandıktan sonra ölçüleri belli bir dengeye ulaşır ve ondan sonra yıkandığında çekmez.
Çinlilerin gözleri niçin çekiktir? Yalnız çinlilerin değil, Orta ve Güneydoğu Asya'da yaşayanların, japonların hatta Eskimoların da gözleri çekiktir. Aslında göz yapısı bütün dünyada aynıdır. Farkı yaratan göz kapaklarıdır. Çekik gözlü diye nitelendirilen ırklarda gözün üzerindeki göz kapağının ikinci kıvrımı, gözün üstüne daha çok inmiştir. Bazı teorilere göre bu kıvrım insanların gözlerini yoğun kar tabakasının, göz kamaştıran ışığından korumak için bir çeşit kar gözlüğü gibi gelişmiştir. Çinde ve öteki bölgelerde her ne kadar yoğun kar yağmıyorsa da onların atalarının buzul çağında kuzeyde yaşadıkları daha sonra güneye indikleri kanıtlanmıştır. Yalnız gözleri değil, burunları da rüzgara karşı korunmak için küçülmüş, burun delikleri soğuğu engellemek için daralmıştır. Ciltleri de koruma amaçlı olarak yağlıdır. Göz kapakları da yağlıdır. Gözü ve iç tabakalarını kara ve buza karşı korur. Yani çekik gözlü değil, düşük göz kapaklı, demek daha doğrudur.
İnsan korkunca niçin dişleri birbirine vurur? Bir insan büyük bir tehlike veya korku verici olayla karşılaşınca vücudu otomatikman savunmaya geçer. Diğer canlılarda olduğu gibi dişler ve çene savunmanın ana mekanizmalarıdır.İşte bu nedenle ilk insanlardan gelen kalıtımsal yapıdan dolayı önce çene ve dişler harekete geçer. Çenedeki kaslar titrer, bu da sanki dişler birbirine vuruyormuş gibi görüntü verir.
Akıl ile zeka arasında fark nedir? Akıl yalanla gerçeği, doğruile yanlışı ayırabilme, bir konuda düşünce yürütebilme ve görüş bildirme yeteneğidir. İnsan olgunlaştıkça aklı gelişir. Zeka ise bir olayı önce anlama, ilişkileri kavrama, yargılama ve açıklayarak çözme yataneğidir. Genel olarak 12 yaşına kadar gelişir, 20 yaşına kadar sürer sonra sabit kalır. Zeka bir insanın her türlü olay karşısında aynı yeteneği gösterebileceği anlamına gelmez. Bir besteci müzik yapıtını aklıyla değil zekasıyla yaratır. Fakat en basit matematik problemini çözemeyebilir. Sonuç olarak zeka, ruhsal olaylara, algı ve hafıza yeteneğine, tutkulara, eğilimlere göre farlılıklar gösterir. Akıl somut olarak ölçülemez, zeka IQ denilen testle ölçülebilir.
Dolunay insan davranışlarını etkiler mi? İnsanlar arasında bu inanç oldukça yaygındır. Eskilerin Ay'ın dönemlerine bağladıkları boş bir inancın günümüze uzanan bir varsayımıdır. Bilim adamlarının yaptıkları bütün çalışmalar bu görüşün boş olduğunu kanıtlamıştır. Ay, dünyadaki okyanusların gel-git denilen suların alçalması ve yükselmesi olayı üzerinde doğrudan etkisi vardır. Vücudumuzdaki suyun oranı , okyanuslardaki su miktarıyla kıyaslanamaz. Yani Ay'ın çekim gücü insanı etkileseydi yalnız dolunayda değil her gün olması gerekirdi. Dolunayda ayın parlaklığı da pek önemli bir etken değildir. Çünkü gönderdiği ışık miktarı Güneş'in gönderdiğinin 600 binde biri kadardır
Niçin gözyaşı dökeriz? Dünyadaki canlılardan sadece insan ruhsal nedenlearle ağlar. İnsanı farklı kılan bu durum şüphesiz yaşam tarihindeki evrimin bir sonucudur. Aslında gözlerimize sürekli gözyaşı koruma amaçlı olarak salgılanmaktadır. Fakat ağlama ruhsal bir boşalmadır. Bu konuyu ilk inceleyer Darwin'dir. Daha sonra yapılan deneyler sonucu görüldü ki soğan doğrarken akan gözyaşlarının kimyasal yapıları farklıdır. Ruhsal gözyaşları daha çok protein içermektedir. Fakat henüz bu farkın nedeni açıklanamamıştır.
Üç yaşından daha önce olanları niçin hatırlamıyoruz? Bilim adamları geçmiş deneyimlerimizi saklayan hafızamızın beynimizde anıveya öykü şeklinde organize olduğunu ileri sürüyorlar. Üç yaşından küçükler bu şekilde iletişim kurma yeteneğine sahip değiller.Öykü ve anılarını anlatamıyorlar. Yer ve karakter kavramlarını anlamıyorlar. Üç yaşından küçükler düzgün konuşabildikleri,anlayış, seziş ve hafıza yeteneklerine sahip oldukları halde tüm olanları bir bütün olarak şekillendiremiyor, öyküye dönüştüremiyorlar.Hafızamız ne yaptığını ne yapıldığını 3-4 yaşlarında kaydetmeye başlıyor.
Develerin hörgüçlerinde ne var? Genelde hörgüçlerinde su olduğu ve uzun yolculuklarında bu suyu kullandıkları söylenir ama doğru değildir. Develerin hörgüçlerinde 30-35 kg kadar yağ bulunur. Yiyecek bulamadıkları zaman bu enerjiyle hareketlerini sağlarlar ayrıca yağ çöl sıcağına karşı koruma görevi de yapar. Develer suya az gereksinim duyarlar. Burun mukozaları insana göre 100 kat daha büyüktür. Soluk alırken havadaki nemin üçte ikisini kazanabilirler. Su kaybını da dokularından kaybederler, kandaki su etkilenmez.
Yumurtanın niçin bir tarafı yuvarlak, diğer tarafı sivridir? Eğer köşeli olsalardı kenarları dayanıklılık bakımından çok zayıf olurdu. En dayanıklı geometrik şekil küredir ama bu şekildeki yumurta yuvarlanacak olursa nerede duracağı belli olmaz. Yumurta yuvarlanınca düz gitmez. İnce tarafı üstünde dairesel bir yol çizer. Başladığı yere yakın bir noktada durur. Yani düz bir yerde kaybolması olanaksızdır. Yumurta, tavuğun yumurta kanalında küre şeklindedir. İlerlemesi sırasında arkada kalan dairesel kasların büzüşerek hem yumurtayı ileri iterler hem de bu kısmına baskı yaparak konik biçimini sağlarlar. Yumurtanın şeklinin nedeni de budur. Sürüngenlerde bu düzenek olmadığından yumurtaları küresel biçimdedir.
Kuşlar nasıl konuşabiliyor? Her insan ağzıyla konuşur ama konuşabilmeyi sağlayan asıl organ beyindir. Beyinde oluşan düşünceler dilimize ve dudaklarımıza aktarılır. Hayvanlar bu nedenle konuşamaz. Papağan ve benzeri kuşların yaptıkları konuşma değil, mükemmel bir ses tınısı ezberi ve tekrardır. Sesleri ezberler ve taklit ederler. Kuşların ses organları memeli hayvanlardan farklı olarak gırtlakta değil göğüs kafeslerinn dibinde, karın boşluğunun derinliklerindedir. Kuşların doğasında ses taklit yeteneği vardır. Doğayla içiçe yaşarken diğer kuşların seslerini taklit ederek bir çeşit iletişim sağlarlar.
Ateş böceği nasıl ışık saçıyor? Aslında bu böceğin verdiği ışığın ateşle de sıcaklıkla da bir ilgisi yoktur. Bilimsel adı "Soğuk Işık"tır. Bu ışık olayı, moleküler seviyede kimyasal bir işlemdir. Bazı moleküllerin ayrışarak daha yüksek enerjili hale geçebildikleri ve bu fazla enerjiyi ışığa dönüştürebildikleridir. Ateş böceğinin karın bölgesindeki ışık organında bulunan guddelerden ışık elde etmede rol alan iki ana kimyasal madde üretilmektedir. Fakat onlar da tam olarak ışık vermeye yetmediği için böceğin ışık bölgesine yakın solunum organının ışık verme anında burayı oksijenle beslemesi gerekmektedir
Kediler balık ve sütü niçin severler? Kedilerin sudan hoşlanmadığı bilinir. Ama aslında kediler çok iyi yüzerler. Hava şartlarından dolayı ve de tembelliklerinden suya girmeyi sevmezler. Evkedisinin balık sevmesinin yanında kuşlara ve farelere olan düşkünlüğünün nedeni evcilleştirilmeden önce Mısır'da Nil vadisinde balık, kurbağa, küçük kuş ve fareleri avlayarak yaşamış olmasıdır. Zaten eski Mısırlılar kedilerifare avcıları olduğu için evcilleştirmişlerdir. Günümüzde kedinin kuzey Hindistan ve Güneydoğu Asya'da yaşayan türleri ırmakların kenarlarında balık avlayarak yaşamaktadır. Patileriile balıkları sudan dışarı atar, gerekirse suya tamamen girerler. Eski Mısır'da kedi bakıcıları onları ekmek ve sütle beslemişlerdir. Kedilerin süt zevkinin de Mısırlı bakıcılarının yarattığı beslenme alışkanlığından kaynaklanmaktadır.
Horozlar niçin sabahları erkenden öterler? Sabah güneş doğarken ötmek yalnız horozlara özgü değildir. Kulağa en çok horozun sesinin gelmesi, onun sesinin diğerlerinden daha güçlü olmasıdır. Kuşların büyük çoğunluğu da aynı saatlerde ağaçlarda koro halinde öterler. Gün boyu hem horozlar hem kuşlar bu ötüşü sürdürürler ama seslerinin en güçlü çıktığı zaman sabah saatleridir. Horoz ve kuşların sabah gün doğarken ötmeleri biyolojik saatleriyle ayarlanmıştır
Evlerimizdeki sinekler kışın nereye gidiyor? Sineklerin her türü kışın ortadan kaybolur. Havaların ısınmasıyla birlikte ansızın ortaya çıkarlar. Sinekler ısıya karşı çok hassastır. Güneş bulutun arkasına girdiği zaman oluşan ısı düşmesinden etkilenirler. Kış günlerinde yaşama şansları yoktur. Ölmeden önce yumurtalarını toprağa veya kuytuya gömerler. Lavra ve yumurtalar soğuktan etkilenmez. Yaz sıcakları başlayınca yumurtalar çatlar ve yine sinekli günler başlar.
Tükenmez kalemin dolmakalemden farkı nedir? Kalemin tarihi yazınınkinden de eskidir. İlk insanlar sivriltilmiş çakmak taşlarıyla duvar resimleri yapmıştır. Mürekkepli metal kalemler Romalılar tarafından biliniyordu. Tükenmez kalem adı ile bilinen bilye uçlu kalemin ilk modeli 1880 yılında yapılmıştır fakat rağbet görmemiştir. Uçakların gelişmesiyle gündeme tekrar gelir. Uçaklar 2-3bin metreye çıkınca hava basıncı oldukça azalır. Dolmakalem mürekkebi basınç nedeniyle dışarı akarak kağıdı ya da giysiyi lekeler. 2.Dünya Savaşı'nda askeri uçaklarda kullanılan tükenmez kalem sonradan yaygınlaşmıştır. Tükenmez kalemlerde mürekkep kağıda pirinç uçtaki yuvaya yerleştirilmiş minik bir bilye aracılığıyla aktarılır. Fakat dolmakalemin özelliği seçkin ve yazıyı kaliteli kılmasıdır.
Doktorlar niçin dizimize çekiçle vurur? Bir sandalyeye rahatça oturup bacak bacak üstüne atarken doktor dizkapağının hemen altına, kası kemiğe bağlayan tedoma minik lastik bir çekiçle vurduğu zaman bacak ileri fırlar. Bu reflekste baldır kaslarındaki duyu sinirleri kasın genişlemesine tepki verir ve yeni sinir sinyalleri oluşturarak kaslara hafif bir basınç uygulandığını ve gerildiklerini omuriliğine iletirler. Omirilik ise bu basınca dayanabilmesi için kasların kasılması gerektiğini bildirir, bacak tekrar geri hareket eder. Refleks, beyin denetiminden geçmeksizin, yani beyin devrede olmadan doğrudan omuriliğin komutlarıyla gerçekleşmektedir. Diz kapağı refleksi omuriliğin işleyişi konusunda bilgi veren önemli bir tanı yöntemidir.
Yapıştırıcılar nasıl yapıştırıyor? Yapıştırıcıların sağladığı yapışma olayı aslında kimyasal bir reaksiyondan başka bir şey değildir. Günümüzde imalatçılar yapıştırıcıları sentetik malzemeler kullanarak yaparlar. Yapışma olayında benzer veya ayrı malzemeden iki madde, bir de yapışkan gerekir. Burada en önemli görev yapıştırıcıdadır. Yapıştırıcının moleküllerinin diğer iki madde molekülleri ile birleşme eğilimi gösterir bir yapıda olması gerekmektedir.
Matematikte niçin (-2) ile (-2) nin çarpımı (+4) tür? Haftanın beş günü işe otobüs ile gidip geldiğinizi varsayalım. Her sefer bir milyonluk bir biletle yapılıyor. On milyon tutarında on tane bilet aldınız. Hergün gidiş geliş kullandıkça iki tanesi eksiliyor. Bunun eşitlikteki yeri (-2) dir. Siz bu işi beş gün süresince yani 5 kez yaparsanız (-2)x(+5)= 10 olur. Diyelim ki bayram tatilinin iki günü o haftanın Perşembe ve Cuma günlerine geldi ve tatil. Bu kez yapmanız gerekeni yapmıyorsunuz. İki günlük 4 bileti kullanmıyorsunuz. Bu hareket, yapmanız gerekene göre negatif yani ters yönde bir harekettir. Hergün bilet almak yerine iki gün süresince hiç bilet kullanmıyorsunuz.İki kere negatif hareketi "-2" bilet üzerinde yapınca o hafta elinizde (-2)x(-2) =(+4) bilet kalıyor.
Radyonun sesi açılınca pil daha çabuk mu biter? Pille çalışan portatif radyolarda sesin yüksekliği pilin ömrünü etkiler. Radyo açık, sesi kapalı durumu ile sesin sonuna kadar açık durumu arasındaki fark pillerin ömürlerinin kısalmasına neden olur. Ses sonuna kadar açıldığında pillerden çekilen akım yüzde 30 artmaktadır. Bu durum, küçüğünden büyüğüne, pille çalışan ve ses yükselticisi olan bütün radyo, teyp, volkmen vb. için aynıdır.
Termos nasıl sıcağı sıcak, soğuğu soğuk tutuyor? Tek nedeni vardır, vakum.Yani boşluk.Bir termosta içiçe geçmiş iki kap vardır.Dıştaki metal bir kap olup içteki genellikle bir cam şişedir.İkisinin arasındaki hava ise boşaltılmıştır.Tam olmasa da üreticiler tarafından elde edilebilen tama yakın bir boşluk vardır.Vakumlu bir ortamda hava molekülleri de ılmadığından ısı iletilemez.Cismin ısısı başlangıçta ne ise o halde kalır.İçerden dışarıya, dışardan içeriye ısı geçişi olmaz.Böylece termosa konan sıvı sıcaksa sıcak, soğuksa soğuk kalır.
İmdat çağrısı S.O.S 'in anlamı nedir? Çok kişi "Save our Ship" gemimizi kurtar; "Save our Soul" ruhumuzu kurtar; "Stop Other Signals" diğer sinyalleri sözcüklerinin kısaltılmışı sanır. Oysa hiçbiri değildir. Tamamen telgraf zamanından kalma mors alfabesiyle ilgilidir. İmdat çağrısının çok kolay akılda tutulabilmesi için 1908 de üç çizgi, üç nokta, üç çizgi olan S.O.S seçildi.
♥ 18 Şubat 1979 yılında sahra çölüne kar yağmıştı.
♥ ABD’de, yaşları 20 ile 29 arasında olan zenci erkeklerin üçte biri ya hapiste ya da gözaltında tutulmaktadır.
♥ Açık bir gecede, çıplak gözle iki bin ayrı yıldızı görmek mümkündür.
♥ Albert Einstein dokuz yaşına kadar düzgün konuşamamıştı.
♥ Amerika’da her saat 40 kişi kanserden hayatini kaybediyor.
♥ Amerika’da satışa sunulan ilk cd, Bruce springsteen`in "Born in Theusa" albümüdür.
♥ Amerikan havayolları, uçuşlarda yolculara sunduğu kahvaltılarda her tepsiden bir zeytini kaldırarak 1987 yılında 40 bin dolar kar etmiştir.
♥ Aslanlar bir günde 50 kez sevişebilirler.
♥ Atların insanlardan 18 tane fazla kemiği vardır.
♥ Avustralya’daki tuvaletlerin sifon suları saat yönünde akar.
♥ Ayı inlerinin girişleri her zaman kuzeye bakar.
♥ Başkan John F. Kenndy, yirmi dakikada dört gazete okuyabilirdi.
♥ Baykuş mavi rengi görebilen tek kustur
♥ Beethoven beste yapmadan önce kafasını soğuk suya sokardı.
♥ Bir Big Mac hamburgerin ekmeğinde ortalama 178 adet susam bulunuyor.
♥ Bir cam kırıldığında, ufalanan parçalar saatte üç bin millik bir hızla etrafa saçılır.
♥ Bir devekuşunun gözü beyninden büyüktür.
♥ Bir Erkek Hayatının Ortalama 3350 Saatini Tıraş Olmak İçin Harcar.
♥ Bir hamamböceği kafası koptuktan sonra açlıktan ölmeden dokuz gün yaşayabiliyor.
♥ Bir insan yaşamı boyunca iki yüzme havuzunu dolduracak kadar tükürük salgılar.
♥ Bir karınca kendi ağırlığının elli kati ağırlığı kaldırabilir.
♥ Bir karıncanın koku alma yeteneği en az bir kopeğinki kadar gelişmiştir.
♥ Bir kilo limonda bir kilo çilekten daha fazla şeker vardır.
♥ Bir kromozom bir genden daha büyüktür.
♥ Bir okyanusun en derin yerinde, demir bir topun dibe çökmesi bir saatten uzun sürer.
♥ Bir timsahın gözlerinin arasındaki mesafe, ayaklarının büyüklüğüne eşittir.
♥ Birinin yüzünü hatırlamak için beynin sağ tarafı kullanılır.
♥ Buckingham sarayında 602 oda bulunuyor.
♥ Bugüne kadar bilinen en ağır böbrek taşı 1.36 kg
♥ Bugüne kadar kaydedilmiş en büyük dalga, 1971 yılında Japonya’nın İshigaki Adası’nda 85 metre yüksekliğine ulaşmıştır.
♥ Bugüne kadar ölçülmüş en büyük buz dağı, 200 mil uzunluğunda ve 60 mil genişliğindedir ve Belçika’dan daha büyük bir yüzölçümüne sahiptir.
♥ Bukalemunların dilleri, vücutlarından iki kat daha uzundur.
♥ Central park`ta yüzmek yasalara aykırıdır.
♥ Çocuklar baharda daha fazla buyuyor.
♥ Dalmaçyalılar gut olmayan tek köpek cinsidir.
♥ Değerli taşların çoğu birkaç elementten oluşur, sadece pırlanta tamamen karbondan oluşur.
♥ Döllenmeden sonra çocuğun boyu 5 milyon kat buyur...
♥ Dünyada her dakika iki tane düşük şiddette deprem olmaktadır.
♥ Dünyada insan başına düşen karınca sayısı bir milyondur.
♥ Dünyadaki hayvanların yüzde sekseni altı ayaklıdır.
♥ Dünyadaki ilk telefon rehberinde sadece elli isim yer almıştı.1878 yılının şubat ayında ♥ Connecticut New Haven’da yayımlanmıştı.
♥ Dünyanın bir numaralı domuz üreticisi ve tüketicisi cinliler.
♥ Dünyanın en büyük şeker ihracatçısı Küba’dır.
♥ Dünyanın en hızlı büyüyen bitkisi bambu, bir günde 90 cm kadar uzuyor=.
♥ Eğer Barbie gerçekten yaşasaydı vücut ölçüleri 97–72 82 cm olacaktı.
♥ Eiffel Kulesi’nin tepesine çıkana kadar 1792 basamak vardır.
♥ Elektrikli sandalye bir dişçi tarafından icat edilmiştir.
♥ En fazla asfaltlı yola sahip ülke Fransa’dır.
♥ En yakin oldukları noktada, Rusya ve Amerikanın birbirlerine uzaklıkları dört km `den daha azdır.
♥ Erkekler kadınlara göre on kat daha fazla renk koru oluyorlar.
♥ Eskimo dilinde kar yağışlarının farklarını tarif etmek için kullanılan yirmiden fazla sözcük vardır.
♥ Fareler kusamaz.
♥ Filler zıplayamayan tek memelidir.
♥ Gecen 3500 yılın, sadece 230 yılı barış içinde yaşanmıştır.
♥ Global ısınma yüzünden yükselen deniz seviyesi 2050 yılında Shangai ve deniz kıyısındaki diğer cin şehirlerinde büyük sellere neden olacak. Bu sellerde 76 milyon kişi evsiz kalacak.
♥ Gözleri açık tutarak hapşırmak imkânsızdır.
♥ Gözlerimiz hiçbir zaman büyümez. Ama burnumuz ve kulaklarımızın büyümesi asla sona ermez.
Görüyordum duyuyordum biliyordum susuyordum
İstemedim neden hayır diyemedim ki
İnsan bin kere mi yanıyor
Bir kere sevince
(*)»şιмสяιк №1«(*)
Kalbimin Ötesine Gitme,
Kaybolursun..
Benim iLgileNmeDikleRim Sizin PeşiNden KoştuklaRınızdır. . Alayına Y.O.L (;
Ben kabuSLarLa büyüDüm, hayaL etmek ne haddime ?
ßenim hayrım var! Ama aynım yoq ! kayqım var ama kayßım yoq Sana saygım var ama Tahammülüm yoq
ßheNy taNıyanN ßiLiR..ßiLenN aNLaR..aNLayaN SuSaR..anLaMayanN uzaRrR..!
hicbiR cümLe çözeMioR beNi ne yazSaM bo$..!!
Şımarık msn nickleri
yeri geldiginde gitmek Gerek ! Yeri geldiginde susmak gerek ! yeri geldiginde konuşuruz eLbEt! yEri geldiginde görüşürüz eLbeT.
GiRiş nedenSiz..GeLişme ümitSiz.. Sonuç GerekSiz…
hepiniS kendi daLqanıza ßaqın...diqqat edin ßeniM daLqaMda ßoquLMayın...
FaRqınDamıSınn? ßuRaLaRınn ßaSınCı AzaLdıI..0 yüSden HeRkeSinn SewiyeSinE inEmioRmMm..!!!
* || • • αℓ göтüя вєηι σ кαуıρ gє¢єℓєяє . . уєтєя ιкιмιzє уαℓηızℓığıм . .
meğer unutmak insanın yüreğiyle konuşmamasıymış.geç farkettim.
Bazen terk edip gidebilmeli bu şehri kendi çaresizliğinde.Bazen inceldiği yerden kopmalı hayat.NEYSE . .
Sen bir tepeden masal gibi geldiğinde gözlerime.ben kendi masalımı terk edip.gözlerine benzeyen bir deniz seçtim kendime.
Oysa bilmeliydin bütün bir hayatı ülpererek yaşama cesaretiydiAŞK
Bana bir kere susma hakkı verseydin sana neler söylemeyecektim
OYSA
sen hep payına susmaları aldın.
bana ise hep sensizliğin ezeceği vakitlerle savaşmak kaldı.
Adi'Lik Ruhuna YerLeşmiş
Sökemiyorum!
Uzandı ellerim sana,Nedense bir türlü dokunamadım..
Nefesim kesildi öylece kala kaldım..
|~| ...¢αт¢н мє αѕ ỉ ₣αLL... |~|
[ Düşerken yakaLa beni ]
Bence artık sende herkes gibisin .
Sen Hiç KaLbimden EmekLi OLmadınki..
deя мυnd кαnn αυcн dαnn Lαcнen ωenn dαѕ нeяz ωeiinт.!
( kaLpLer agLasa biLe dudakLar güLebiLir )
bazi dertLer okadar büyükdür ki ..gözler agLayamaz sadece kaLbin sessizce kan agLar
şımarık nickler
korkuTsada kaRanLıkLar bazén akLımdan qécén
ték$éy sénsin ...
buqunLéri ya$ayamazqén yarınLarı anLaTTın bana
hiç dü$ünmédén....
kaLbım cokdan ıfLas eTTı...
snsızLıkLn unuTTm sessızLıqımı x/
güLü$Lérim vardı bénim...
sén varkén [!]
arayı$Larımdasın haLa
2duvar arasında kaLsamda
özLüyorum ara sıra buLamasamda...(
aL eliNi kaLbıme koy isTé gerÇék bu...!!
hüznüm biLe yorgun . .
şeytanla dans ederken ayağına basmıycaktın]
di'li geçmişten tek yaramsın sen...
___fikRim fiRarDa___
Super bi fikriim vAaAr !!! ... Git bi Simdi , Hiçde geri dönme !
çapında takıL, haddini a$ma
۰۪۪۫۫ eиqeLLi DuчquLaя !
Simsiyah yine heR taRaf..YanLıs düzen, YanLıs Zaman !
BakışLarın, gittiğin yerden uzak..
Yoksa geLirdim.
\" kaLmak aqır qéLdiqindé qitméLi insan...!\
Hep bir sebep buluyordum uzaktan seyrediyordum
Ne varsa tutuklu bende bıraktım gitti . .
Chéstér 0Lp qyb0Lmq istiy0rm…kmsénindé bLMasını ‘isT3miy0rmm!!
mutLuLuk biLe acı veriyor cünkü sonu var biLiyorum..
αz erkek Cσк Huzuя ..
A.C. Milan hakkında bilgi
Tam adı '''Football Club Internazionale Milano''' olan klüp Milano şehrinde kurulmuş bir futbol klubüdür. Renkleri Mavi Siyah. Kuruluş 1908. Stadyum San Siro.
T am adı Football Club Internazionale Milano olan klüp Milano şehrinde kurulmuş bir futbol klubüdür. Renkleri Mavi Siyah. Kuruluş 1908. Stadyum San Siro.
Serie A da oynamaktadır ve Juventus ile birlikte tarihi boyunca küme düşmeyen iki İtalyan takımından biridir. Yine yapılan istatistiklere göre Juventus'dan sonra en çok taraftarı olan ikinc İtalyan klubüdür.
Tarihi
1908 yılında şehrin diğer takımı A.C. Milan ile bölünerek kuruldu. A.C. Milan'dan ayrılmasına sebep takım içindeki başta İsviçreli oyuncular olmak üzere bazı oyuncuların takımdaki İtalyan egemenliğine karçı çıkmaktı. Zaten bu yüzden kuruluşundan beri Inter Milan yabancı oyunculara açıktır ve takımın adı bunu belli eder şekilde Internazionale olarak konulmuştur.
İki dünya savaşı arasındaki zaman dilimi arasında faşist lider Benito Mussolini döneminde takım adını Ambrosiana-Inter olarak değiştirlmeye zorlanmıştır. Ve 1942 ye kadar bu ismi kullanmak zorunda kalmıştır.
Klüp tarihinin en başarılı dönemini 1963 ile 1966 yılları arasında yaşamış ve bu dönemde üç İtalya Şampiyonluğu ve iki Avrupa Şampiyon Klüpler Kupası Şampiyonluğu kazanmıştır.
Başarılar
13 İtalyan Şampiyonluğu : 1909/10 , 1919/20 , 1929/30 , 1937/38 , 1939/40 , 1952/53 , 1953/54 , 1962/63 , 1964/65 , 1965/66 , 1970/71 , 1979/80 , 1988/89
2 Avrupa Şampiyonluğu 1963/64 , 1964/65
4 İtalya Kupası 1938/39 , 1977/78 , 1981/82 , 2004/05
3 UEFA Kupası 1990/91 , 1993/94 , 1997/98
2 Kıtalarası Kupa 1964 , 1965
2 İtalya Süper Kupası 1988/89 , 2005/06
Bunların dışında 2 Avrupa Şampiyon Klüpler Kupası finali, 1 kez de UEFA finali oynamıştır.
İlgili Siteler
http://www.inter.it/ Resmi Site
http://www.forza-inter.com/forums/ Forza Inter Forums
http://only-inter.fateback.com/default.htm Only Inter Website
http://www.intermilan-online.com Inter Milan Online
http://www.interfans.org Inter Fans
http://www.intermediolan.com/ Polish Inter Milan Site
http://alwaysinter.proboards57.com/index.cgi Always Inter Fansite
Kaynak
Vikipedi
Namaz hakkında bilgi
Namaz Arapça Salat. Bir Kur'an Kavramı olan Namaz islamın beş şartından biridir. Salat genel anlamda “dua”dır.
Namaz Arapça Salat. Bir Kur'an Kavramı olan Namaz İslamın beş şartından biridir. Salat genel anlamda “dua”dır.
Fıkıhta namaz, bir takım şartları yerine getirmek suretiyle belli vakitlerde eda edilen, iftitah tekbiri ile başlayan ve selam ile sona eren özel bir ibadettir. Hicretten bir buçuk sene önce Miraç gecesinde farz kılınmıştır.
Namazın çeşitleri
Namazın Farz, Vacib ve Nafile çeşitleri vardır.
1. Farz Namazlar: Beş vakit namaz ve cuma namazıdır. 2. Vacip Namazlar: Vitir ve bayram namazları, adanan na-mazlar, bozulan nafile namazların kazasıdır. 3. Nafile Namazlar: Farz ve vacip namazlardan başka kılınan diğer namazlardır.
Namaz vakitleri
Sabah Namazının Vakti: Sabaha karşı tan yerinin ağarmaya başlamasından, güneşin doğmasına kadar olan zamandır.
Öğle Namazının vakti : Güneş tam tepemize gelip, gölge, doğu tarafına uzanmaya başladığı vakitten itibaren -güneş tepe noktasında iken var olan gölge müstesna- herşeyin gölgesinin bir veya iki misli oluncaya kadar devam eden zamandır.
İkindi Namazının Vakti: Öğle namazı vaktinin bitiminden güneş batıncaya kadar olan zamandır.
Akşam Namazının Vakti: Güneş battıktan sonra başlayıp güneşin battığı yerde meydana gelen kızıllık kayboluncaya kadar olan zamandır.
Yatsı Namazının Vakti: Akşam namazının vakti çıktıktan sonra başlayıp sabah namazının vakti girinceye kadar devam eden zamandır.
Vitir Namazının Vakti: Vitir namazının vakti de yatsı namazının vaktidir. Ancak vitir namazı, yatsı kılındıktan sonra kılınır.
Cuma Namazının Vakti: Öğle namazının vaktidir.
Teravih Namazının Vakti: Yatsı namazının vaktidir.
Bayram Namazının Vakti: Bayram günleri sabahleyin güneşin doğuşundan yaklaşık 50 dakika geçtikten sonra başlayıp güneşin tepe noktasına gelmesine kadar devam eden zamandır.
Her namaz, kendi vakti girdikten sonra kılınır. Vakti girmeyen namaz kılınmaz. Her namazın kılınma vakti, kendi vakti girdikten sonra başlar, bir sonraki namazın giriş vaktine kadar devam eder. Güneş doğarken, tepe noktasında iken, batarken hiç bir namaz kılınmaz.
Namaz rekatları
NAMAZIN VAKTİ SÜNNET FARZDAN ÖNCE FARZ SÜNNET FARZDAN SONRA VİTİR TOPLAM SABAH 2 2 - - 4 ÖĞLE 4 4 2 - 10 İKİNDİ 4 4 - - 8 AKŞAM - 3 2 - 5 YATSI 4 4 2 3 13
Namazın farzları
Namazın farzları 12'dir. Bunlardan altısı namazın dışındadır, bunlara "Namazın Şartları" denir. Altısı da namazın içindedir. Bunlara da "Namazın Rükünleri" denir.
Namazın sahih olabilmesi için oniki farzın eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir.
Namazın Şartları
Hanefi Mezhebine göre şöyledir:
1. Hadesten Taharet: Hades denilen manevî kirin giderilmesi için, abdest almak, gerekli hallerde gusül yapmaktır. 2. Necasetten Taharet: Namaz kılacak kişinin, bedeninde, üzerindeki elbisede ve namaz kılacağı yerde pislik varsa bunları temizlemektir. 3. Setr-i Avret: Namaz kılacak kişinin vücudunda örtünmesi gereken yerleri örtmesi demektir.
Erkeklerin: Göbek ile diz kapağı arasını (dizkapağı dahil), Kadınların: Yüz, el ve ayaklardan başka vücudunun her tarafını örtmeleri gerekir.
1. İstikbal-i Kıble: Namazı kıbleye dönerek kılmaktır. Kıble, Mekke şehrindeki kutsal bina olan Kâbe yönüdür. Kâbe, Hz.İbrahim ve Hz.İsmail tarafından yapılmıştır. 2. Vakit: Namazları kendi vakitleri içinde kılmaktır.Vakti gelmeden bir namazı kılmak caiz değildir. 3. Niyet: Hangi namazı kıldığını bilmek ve kalbinde hatırlamaktır. Niyetin dil ile söylenmesi sünnettir.
Namazın Rukünleri
1. İftitah Tekbiri: Namaza başlarken tekbir almak demektir. 2. Kıyam: Namazda ayakta durmak demektir. 3. Kıraat: Namazda ayakta iken biraz Kur'an okumaktır. 4. Rükû': Namazda eller diz kapağına erişecek kadar eğilmektir. 5. Sücûd: Rükû'dan sonra ayaklar, dizler ve ellerle beraber alnı yere koymaktır. 6. Ka'de-i Ahîre: Namazın sonunda "Ettehiyyatü" okuyacak kadar oturmak demektir.
Namazın Vacibleri
1. Namaza "Allahu Ekber" sözü ile başlamak. 2. Farz namazların ilk iki rek'atında, nafile namazların her rek'atında Fatiha suresini okumak. 3. Farz namazlarının ilk iki rek'atında, vitir ve nafile namazların her rek'atında Fatihadan sonra sûre veya ayet okumak. 4. Fatihayı sureden önce okumak. 5. Secdede alın ile beraber burnu da yere koymak. 6. Üç ve dört rek'atlı namazların ikinci rek'atında oturmak (Buna ka'de-i ûlâ=birinci oturuş 7. Namazlardaki birinci oturuş ile son oturuşlarda ettehiyyatü'yü okumak. 8. Cemaatle kılındığı zaman sabah, cuma, bayram, teravih ve vitir namazlarının her rek'atında, akşam ve yatsı namazlarının ilk iki rek'atında imamın fatiha ve sureyi açıktan, öğle ve ikindi namazlarında ise, gizlice okuması. 9. İmama uyan cemaatin fatiha ve sureyi okumayıp susması. 10. Vitir namazında kunut tekbiri almak ve kunut dualarını okumak. 11. Bayram namazlarında alınan ilâve tekbirler. 12. Ta'dili erkân, yâni ayakta iken dosdoğru, rükûda dümdüz olmak (Kadınlar biraz meyilli dururlar), rükûdan kalkınca iyice doğrulmak, iki secde arasında tam oturmak. 13. Namazın sonunda sağa ve sola selâm vermek. 14. Namazda yanılma olursa sehiv secdesi yapmak.
Namazın Sünnetleri
1. Beş vakit namaz ile Cuma Namazı için ezan ve kamet getirmek 2. İftitah tekbirini alırken elleri yukarıya kaldırmak 3. Sübhaneke ve Eûzu-Besmele'yi sessizce okumak 4. Sağ eli sol el üzerine koymak 5. Fatiha'dan sonra gizlice 'amin' demek 6. Rükû ve secdeye eğilip kalkarken alınan tekbirler 7. Rüku ve secde tesbihleri. ( Rukû'da üç defa "SÜBHANE RABBİYE'L AZÎM" ve her iki secdede üçer defa SÜBHANE RABBİYE'L ÂLÂ" demek.) 8. Rukü'dan doğrulunca "SEMİALLAHU LİMEN HAMİDEH" ve hemen arkasından "RABBENA LEKE'L HAMD" demek. 9. Kıyamda bir özür bulunmadığı takdirde iki ayağın arasını dört parmak kadar açık bulundurmak. 10. Rukü'da parmaklar açık olarak dizleri tutmak, dizleri, dirsekleri dik ve sırtı baş ile dümdüz halde bulundurmak. 11. Secdeye varırken önce dizleri, sonra elleri, sonra yüzü vere koymak. Secdeden kalkarken önce yüzü, sonra elleri, sonra dizleri kaldırmak. 12. Tahiyyatı sessizce okumak 13. Selama sağdan başlamak 14. Sütre edinmek (Önü açık yerde namaz kılarken önüne sütre koymak)
Namazı Bozan Şeyler
1. Namazda konuşmak. 2. Birşey yemek veya içmek. 3. Kendi işiteceği kadar gülmek (yanındakilerin işiteceği kadar gülerse abdesti de bozulur.) 4. Birine selâm vermek veya verilen selâmı almak. 5. Göğsünü kıbleden çevirmek. 6. Dünyaya âit bir şeyden veya bir ağrıdan dolayı ağlamak "ah" demek. (Allah korkusundan dolayı ağlamak namazı bozmaz.) 7. Öksürüğü yok iken öksürmeye çalışmak. (Elde olmayarak normal gelen öksürük namazı bozmaz.) 8. Namazda bir iş yapmaya çalışmak. 9. Bir şeye üflemek. 10. Kur'an'ı, manası bozulacak şekilde yanlış okumak. 11. Ayeti mushaf'a bakarak (yüzünden) okumak. 12. Namazda abdesti bozulmak. 13. Teyemmüm eden kimsenin namazda suyu görmesi, mesh müddetinin namazda bitmesi 14. Sabah namazını kılarken güneşin doğması. 15. Cemaatle namazda kadınlarla erkeklerin arada bir perde olmadan yanyana bir safta kılması. 16. Namazda örtünmesi gereken yerlerin açılması ve bu açılmanın bir rükûn yapacak kadar süre devam etmesi. 17. Bayılmak, çıldırmak...
Namazın Mekruhları
1. Sıkışık abdestle namaz kılmak 2. Namazda elbise veya bir başka yerle oynamak 3. Namazda bir yere dayanmak 4. Gerinmek veya esnemek 5. Parmakları çıtlatmak 6. Özürsüz bağdaş kurmak 7. İnsan yüzüne karşı kılmak 8. Başı açık kılmak 9. Kıraatta, Kur'an-ı Kerim'deki sıraya uyulmaması. Bir sure atlamak 10. Erkeklerin secde ederken kollarını tamamıyla yere döşemeleri 11. Tek ayak üzerinde durmak veya bir ayağı yerden kesmek ve diğerine dayanmak 12. Namazda daha selam vermeden terleri veya yüze dokunmuş olan toprakları silmek 13. Namaz içinde, verilen selamı el veya baş işaretleriyle almak 14. İkinci rekatta birinci rekata göre daha uzun okumak 15. Yanmakta olan ateşe doğru namaz kılmak.
Aşağılık kompleksi hakkında bilgi
Psikolojinin ve psikoanalizin dallarında aşağılık kompleksi, birinin bazı yönlerde kendini diğerlerinden aşağı hissetmesidir. Sıklıkla farkına varılmaz ve telafi etme düşüncesi, kişileri eziyet içine sürükler, şaşırtıcı bir kazanım veya aşırı bir antisosyal davranışla sonuçlanır. İlk çalışmalara, teorisini göstermek için Napolyon komplekslerini kullanan Alfred Adler öncülük etmiştir.
Aritmetiğin Temel Teoremi hakkında bilgi
H er doğal sayının sonlu sayıda asal sayının çarpımı olarak yazılabileceğini ifade eden teorem.
Neo Naziler hakkında bilgi
Neo Naziler, Aşırı Alman ırkcısı gençlerin oluşturduğu örgüt Almanya'nın Hamburg, Hannover, Ruhi bölgelerinde faaliyet göstermektedir. Almanya'da bulunan yabancılara karşı saldırılarda bulunan Dazlaklar, özellikle kanlı olaylar meydana getiren ve Türk düşmanlığı ile tanınan bir örgüttür. Amacı, Almanya'da bulunan ve Alman olmayan herkesin ülkelerinden gitmesini sağlamaktır.
Aşırı sağcı Neo-Nazilerin karıştığı yabancılara karşı şiddet hareketlerinde 1991 yılı sonbaharından itibaren bir artış gözlenmiştir. Yabancılara yönelik bu eylemler arasında en önemlilerini, Kasım 1992'de Mölln'de, Mayıs 1993'de Solingen'de işlenen cinayetler oluşturmuş, olaylarda toplam 8 Türk yanarak hayatını kaybetmiştir. Bu olaylar karşısında Alman Hükümeti, yabancı düşmanlığına kesinlikle karşı olduğunu açıklamış ve şiddet hareketinin faillerini de cezalandırmıştır.
Ancak Alman Ulusal Demokratik Partisi-National Demokratische Partei Deutschlands (NPD)'ın alt yapısını teşkil eden Neo-Nazilerin (Dazlaklar) sayısında son yıllarda artma görüldüğü, bazı eyalet seçimlerinde % 5'lik barajın üzerine çıkarak alt düzeyde de olsa siyasi platformda da temsil edilmeye başladıkları izlenmektedir. 2000 yılı itibarıyla Aşırı sağcıların % 70'i Almanya Nasyonal Demokrat Partisi (NPD), Alman Halk Birliği (DVU) ve Cumhuriyetçiler (REP) isimli partilerde örgütlenmişlerdir.
Yaklaşık 150 grup içinde örgütlenen 2200 civarındaki Neo Nazinin sayısında bir değişiklik olmamasına rağmen, NPD, "Genç Nasyonal Demokratlar" isimli Gençlik Örgütü vasıtasıyla bu grupları mobilize etmiştir. Bu çerçevede, 2000 yılı itibarıyla ırkçı motif taşıyan eylemlerin bir önceki yıla göre % 57 oranında arttığı, eylemlerin, aşırı sağcı propagandadan başlayarak, ırkçı gösteri ve yürüyüşler ile cinayetlere kadar uzandığı tespit edilmiştir.
11 Haziran 2000'de eski Doğu Almanya'daki Dessau şehrinde bir Mozambiklinin Neo-Nazilerce öldürülmesi ve ardından 27 Temmuz günü Dusseldorf'ta Rus asıllı 9 Yahudi'nin yaralanması ve bir hamile bayanın bebeğini kaybetmesi ile sonuçlanan ve yetkili makamlar tarafından açık bir şekilde yabancı düşmanlığı içerdiği açıklanan bombalı saldırıdan sonra, ırkçılık ve yabancı düşmanlığı Alman kamuoyunun öncelikli gündem maddeleri arasına girmiştir.
Hükümet, 2000 yılının sonbahar aylarından itibaren, bu konuda kararlı bir tutum sergilemeye başlamıştır. Aşırı sağcı NPD Partisinin kapatılması amacıyla, Federal Parlamento ve Federal Konsey tarafından Anayasa Mahkemesi nezdinde başvuruda bulunulmasının yanı sıra, Federal Hükümet de, NPD'nin kapatılması amacıyla 30 Ocak 2001 tarihinde Federal Anayasa Mahkemesine başvurmuştur. Ancak, Hükümetin önemli tanıklarından birisinin Anayasayı Koruma Teşkilatı (BfV)'nın kaynağı olduğunun belirlenmesi üzerine bu konuda görülen dava Anayasa Mahkemesi tarafından ertelenmiştir.
Krater hakkında bilgi
Astronomide, bir gökcismine bir diğer gökcisminin çarpması sonucu yüzeyde oluşan çöküntüye verilen ad Meteor krateri
Astronomide gökcisimlerine diğer gökcisimlerin çarpması sonucu oluşan yarıklara verilen isimdir.
Bir yanardağın ağzında meydana gelen çukur. Bu çukur bâzan yanardağın eteğinde de bulunabilir. Kraterin şekli ve ebâtları, yanardağın püskürttüğü lavın yapısına ve yanardağın etkinliğine göre değişmektedir. Kül, cüruf ve asit lavlar çıkaran yanardağların kraterleri çoğunlukla huni veya köse şeklindedir. Bazaltlı lavlar çıkaranlarınki ise, genelde leğen veya çanak şeklinde olur.
Kraterlerin iç kenarları, dış yamaçlarından genelde daha diktir. Kraterlerin bâzıları iç içe olabilir. Bunlar tek bir püskürmenin ürünü değildir. Kraterlerin büyük ebatta olanlarına kaldera denir. Bunun en büyük özelliği, genişliğinin derinliğinden fazla olmasıdır. Kalderalar çoğunlukla patlama veya çökme netîcesinde ortaya çıkmıştır.
Kraterlerin tabanlarında bâzan su birikerek bir göl meydana gelir ve bu tür göllere krater gölü denir. Dünyânın en büyük krater gölü ABD’nin Oregon eyâletindeki krater gölüdür. Ayrıca büyük meteorların yeryüzüne düşmesi büyük çukurlar meydana getirir. Bunlara da meteor krateri denir. Büyük sahra ve ABD’nin güney doğusunda bu tip kraterlere rastlanır.
Kraterlerin bir değişik şekli de patlak çukurlar olup bunlara patlama krateri denir. Dâire veya oval şekilleri olan bu tür kraterler başlangıç hâlindeki veya etkinliklerinin son bulduğu bölgelerde ortaya çıkar. Çukurların yamaçları oldukça dik ve çapı genelde 400-500 m arasında değişir. Bâzılarının içinde su birikerek patlama krateri gölleri meydana gelir.
Türkiye’nin çeşitli yerlerinde krater gölleri vardır. Nemrut Dağındaki, Nemrut Gölü en büyük krater gölüdür. Diğer krater göllerinden bâzıları şunlardır: Tuzla Gölü, Acıgöl ( Konya), Acıgöl ( Nevşehir), Gölcük ( Isparta).
Varoluşçuluk hakkında bilgi
İdealardan fiziksel nesnelere, canlı varlıkların kökeninden, Tanrı'nın doğasına kadar felsefenin inceleme alanına giren en önemli temalar, varoluş sorunuyla çok yakından ilgilidir.
Varoluşçuluk J. P. Sartre, K. Jaspers, M. Heidegger ve G. Marcel gibi düşünür tarafından savunulmuş olan çağdaş felsefe akımı. İnsanın varoluşuyla doğal nesnelere özgü varlık türü arasındaki karşıtlığı büyük bir güçle vurgulayan iradesi ve bilinci olan insanların, irade ve bilinçten yoksun nesneler dünyasına fırlatılmış olduğunu öne süren felsefe okulu.
Genel bir çerçeve içinde, dünyada bir insan varlığı olarak varolmanın ne olduğunu açıklama çabası içine giren bir okul ya da sistemden ziyade belli ortak ilgileri ve önkabulleri olan filozoflar tarafından oluşturulan felsefe hareketi ya da akımı olarak varoluşçuluğun soyağacı, genellikle iki ayrı parçaya ayrılır: Bunlardan, kendi içinde teolojik ve laik diye iki ayrı parça ya da geleneğe ayrılan birincisi, bir irade sahibi varlık, irade bir fail olarak insana verdiği önemle seçkinleşen etik gelenektir. Birincisinde S. Kierkegaard, ikincisinde ise Nietsche bulunur.
Varoluşçuluğun soyağacındaki ikinci temel parça, varoluşçu felsefeye bir yöntem sağlayan, insanın dünya ile olan ilişkisine dair sistematik bir açıklama için gerekli altyapıyı tedarik eden fenomenolojidir. Buradan hareketle varoluşçuluğun söz konusu iki atanın, etik gelenekle Husserl fenomenolojisinin evliliğinden doğduğu söylenebilir.
Varoluşçuluğu belirleyen temel özellik ve tavırlar şöyle sıralanabilir: 1- Varoluşçuluk, her şeyden önce egzistans ya da varoluşun hep tikel ve bireysel, yani benim ya da senin veya onun varoluşu olduğunu öne sürer. Bundan dolayı, o insanı mutlak ya da sonsuz bir tözün tezahürü olarak gören her tür öğretiye, gerçekliğin Tin, Akıl, Geist, Bilinç İde ya da Ruh olarak varolduğunu öne süren idealizmlerin karşı çıkar. 2- Akını, varoluşun öncelikle bir varlık problemi, varoluşun kendi varlık tarzıyla ilgili bir problem olduğunu dile getirir ve varlığın anlamına ilişkin bir araştırmaya karşılık gelir. Bu çerçeve içinde, her tür bilimci, nesnel ve analitik yaklaşıma şiddetle karşı çıkan varoluşçuluk, özellikle varoluşun zamansal yapısına ilişkin analiz yoluyla, Varlığın genel anlamıyla ilgili bir öğreti, belli bir ontoloji üzerinde yoğunlaşır.
3- Bu bağlamda varoluşçuluk, epistemolojik açıdan dünyanın insanın ilgi ve eylemlerinin etkisi ya da müdahalesinden bağımsız olan, bütünüyle ve mutlak olarak nesnel bir tasvirinin olabileceğini yadsır. Dünya verilmiş olup, onun varoluşundan kuşku duymanın bir anlamı yoktur. Ama, dünya ya da varlık mutlaka insanla olan ilişkisi içinde betimlenmek veya araştırılmak durumundadır.
4- Varoluşçuluğa göre, varlığa ilişkin araştırma, varolanın aralarından bir seçim yapmak durumunda olduğu çeşitli imkanlarla karşı karşıya gelmeyi gerektirir. Başka bir deyişle, varoluşçu felsefe, geleneksel felsefenin öne sürdüğü gibi, özün varoluştan önce değil de, varoluşun özden önce geldiğini öne sürer; insanın önce varolduğunu, daha sonra kendisini tanımlayıp, özünü yarattığını dile getirir. Yani, varoluşçuluğa göre, insanların insan varlıkları diye nitelenebilmeleri için, kendisine uymak durumunda oldukları sabit ve değişmez bir öz yoktur. İnsan bilinci, fiziki nesnelerin varlık tarzından bütünüyle farklı bir varlık tarzına sahiptir. O sadece bir şey (beden) olarak varolmaz, fakat aynı zamanda hiçbir şey, yani bir bilinç ve boşluk olarak varolur. Bilinci onu her ne ya da kim olacaksa, onu seçebilmesinin önkoşuludur.
İşte bu bağlamda, insanın kendisine yabancı bir dünyaya fırlatılmış bulunduğunu, onun kendisini nasıl oluşturursa, öyle olacağını; kendisinin belirleyeceğini öne süren ve dolayısıyla determinizm ya da zorunlulukçuluğa büyük bir güçle karşı çıkan varoluşçuluk, bireylerin mutlak bir irade özgürlüğüne sahip bulunduğunu, insanın özgürlüğe mahkum olduğunu ve olduklarından tümüyle farklı biri olabileceklerini dile getirir.
5- İnsana öz ünü oluşturma şansı veren bu imkanlar, onun şeylerle ve başka insanlarla olan ilişkileri tarafından yaratıldığı için, varoluş her zaman dünyadaki bir varlık olmak veya seçimi sınırlayan ya da koşullayan somut ve tarihsel olarak belirlenmiş bir durumda ortaya çıkmak durumundadır. Bu ise, varoluşçuluğun tekbenciliğe ve epistemolojik idealizme taban tabana zıt bir felsefe akımı olduğu anlamına gelir.
6- Varoluşçuluk, nesneden yola çıkan. varlıkla ilgili nesnel doğrulara ulaşmaya çalışan görüşlere karşı, özneden hareket ve öznel hakikatlerin önemini vurgular. Felsefenin, varlık ve tümeller gibi konularla uğraşıp, nesnelliği araması yerine, korkuyu, yabancılaşmayı, hiçlik duygusunu, insanlık halini ele alıp, öznelliğe yönelmesi gerektiğini; hakikatin tümüyle öznel olup, hiçbir soyutlamanın bireysel varoluşun gerçekliğini kavrayamayacağını ve ifade edemeyeceğini söyler.
7- Varoluşçuluk, özellikle de hümanist ya da ateist boyutu içinde, evrenin akılla anlaşılabilir olan bir gelişme doğrultusu olmayıp, özü itibariyle saçma ve anlamsız olduğunu, evrenin rasyonel bir tarafı bulunmadığını, evrene anlamın insan tarafından verildiğini öne sürer.
8- Böyle bir evrende, insanın hazır bulduğu ahlâk kuralları olmadığından; varoluşçuluk, ahlâki ilkelerin, kendi eylemleri dışında, başka insanların eylemlerinden de sorumlu olan insan tarafından yaratıldığını savunur.
Varoluşçuluk
İdealardan fiziksel nesnelere, canlı varlıkların kökeninden, Tanrı'nın doğasına kadar felsefenin inceleme alanına giren en önemli temalar, varoluş sorunuyla çok yakından ilgilidir. Bununla birlikte, Pascal, Kierkegaard, Heidegger, Sartre gibi belli başlı temsilcileri arasındaki derin görüş farklılığına rağmen, varoluşçuluk adıyla nitelenen bir düşünce akımı vardır ve özellikle insan varoluşunun özgüllüğünü belirleme sorunuyla ilgilidir.
Bilinçli bir varlık için kendi öz varlığı önce tartışılmaz bir olgudur ve bu noktada o düşünülebilir olmayan yoklukla çelişir. Aziz Augustinus'un da söylemiş olduğu gibi, yaşadığımızı (varolduğumuzu) bildiğimiz kadar kesin hiçbir şeyi bilemeyiz; yaşadığını (varolduğunu) bildiğini söyleyen asla ne yanılmış, ne de yalan söylemiş olur. H Descartes'çı Alain için "varolmak her şeydir varolmamak ise hiçbir şey". Çünkü varolma olgusu her türlü düşünceye önceliklidir, bu düşüncelerin sonucu değildir.
Varolmak ve düşünmek
Descartes'ın ünlü Cogito'sunda gösterdiği gibi, varoluş, ancak varolduğunun bilincinde, düşünen bir varlığın varolması koşuluyla düşünülebilir. "Düşünüyorum, o halde varım ve Cogito sum, (“Düşünüyorum, benim, varım”) biçimindeki iki Descartes'çı önermeden ikincisi, düşünce ve varlığın dayanışmasını daha kuvvetle vurgulamaktadır; çünkü bu formülde "varolmak» ve "varolduğunu düşünmek aynı şeydir.
Bir şeyi (veya bir varlığı) düşünmek ve bu şeyin (veya varlığın) varolduğunu düşünmek, o şeye (veya varlığa) hiçbir şey katmaz. İster gerçek, ister düşsel olsun, her türlü düşünce gelip varoluşta düğümlenir. Bu nedenle Kant, “ontolojik kanıt”ın Tanrının varlığına ilişkin kanıtlayıcı önermesini eleştirecek ve hiçbir gerçek varlığını sadece onun varoluşunun düşünülmesinden çıkarılamayacağını öne sürecektir.
Buna karşılık, varoluşun içine savrulduğu, üstün bir güç ( Tanrı veya Varlık) tarafından yaratıklar veya “olanlar” dünyasına terk edildiği düşünülen tek başına bir öznenin kendisinin bilincine varması ve Tanrı'ya veya Varlik'a göre ahlakî yalnızlığını (terk edilmişlik duygusuyla) haykırırken içine düştüğü endişe ve kaygı, varoluş düşüncesini olumsuz etkilemektedir.
Demek ki, kendini düşünen öznenin bilincine kabul ettiren varolma olgusu ile düşüncenin varlığa sanki yabancı ve denetlenemez bir verilmiş gibi çarptığı düşünme olgusu arasında, temel bir ikilik söz konusudur. Sınırlı, geçici ve kökten biçimde olumsal yaşantısı olan her tikel varoluş, öznel bir gerçekliktir ve bu haliyle her türlü nesnel bilim alanının olabildiğince dışındadır ama olumsallığın egemen olduğu alanda zorunluluğu ve tikeli: ötesindeki evrenseli keşfedebilme yeteneği bulunan (tutkulardan, kaygılardan ve sıradan varoluşun çıkar hesaplarından arınmış) akılcı düşüncenin dışında da kalmazlar.
Varoluşçuluk ve ontoloji
Varoluş ile bilgi arasında uzlaşmaz bir çelişkiye dönüşen bir çatışma üzerine varoluşçuluk, Katoliklikten ( Pascal) Protestanlığa (Kierkegaard) ve tanrıtanımazlığa (Sartre) dek bir çok değişil yaklaşım sundu.
Varoluşçu düşünürler, sadece insan varlığının biricikliğini keşfederek değil, ama aynı zamanda insanlık durumunun trajik görüntüsünü varolma duygusu üzerinde temellendirmek suretiyle de felsefe geleneğinden ayrılmaktadırlar.
Heidegger'in eserlerindeki varolma düşüncesinin özgünlüğü ölümün her zaman ve her yerde hazır bulunuşunun çok sık vurgulanmasıyla, kimi zaman köktenci bir nihilizme ve mutlak bir mistisizme yaklaşır. Aslında Heidegger, son derece kararlı bir şekilde “varlık sorununu” varoluşun alışılagelmiş sorunlarının yerine geçirmektedir. O andan itibaren varoluş, "varlığın” bakış açısında yapay ve zorlama bir kılığa bürünmekte ve bu yapaylık tüm düşüncenin saygınlığım zedelemektedir. Varoluş, Dasein'in (Heidegger düşüncesinin anahtar sözcüğü; “varoluş” anlamında kullandığı "orada olmak”, insanın varolması) kalbinde onarılmaz bir kaygı yaratmaktadır. Varlığın unutuluşunun çaresi yoktur. Heidegger, kanıtlayıcı olmaktan çok şiirsel olan bir yazısında, varoluşun yapaylığı, terkedilmişlik duygusu, yüzüstü bırakılma, bunalım gibi terimleri, onlara mutlak bir anlam vererek biraraya getirmektedir. Varlık düşüncesi varoluş açısından asaldır, ama buna karşılık hiçbir zaman aşılmış bir düşünce olarak da alınamaz ve işte bu niteliğiyle de otantik varoluş açısından kuşku yaratmakta, gölge düşürmektedir. Varoluşun trajiğine derinden bağlanmış olan Heidegger ci söylem, sonu olmayan bir gerçeğin çukurunun dibini bulmaya çalışıyor gibidir. Varoluşun ötesine atılmış, “olanlar” arasında Varlığın dışına sürgün edilmiş olan insanoğlu, kim ne derse desin, Varlığa karşı, hiçbir zaman kurtulamayacağı biçimde borçlanmış bulunmaktadır. Çünkü her şey olan bu varlık hakkında hiçbir zaman, hiç bir şey bilemeyecektir.
Bu varlık kuramının (ontoloji) çözümsüz açmazı (paradoksu), bir hiçlik ontolojisi olmasındandır. Varlığın Heideggerci kaygısı, her şey olan bir hiçin karşısında kendisinin bir hiç olduğunu keşfeden bir “olan” bunalımıdır. Genellikle sanki bir kelime oyunuymuş gibi sunulan böylesi bir varoluş düşüncesi, özenle geliştirilmiş edebî bir üslup içersinde nihilizmin en uç noktalarını temsil etmektedir.
Öznellik ve felsefe
Jean-Paul Sartre, "Varoluşçuların ortak noktası, sadece varoluşun özden önce gelmesi veya dilerseniz, öznellikten hareket edilmesi gereğidir. diye yazıyordu. Oysa, öznelliğin zorunlu bir hareket noktası olmasını, Descartes daha önce “düşünüyorum, benim, varım” biçiminde ifade ederek formüle etmişti; böylelikle de, cesur bir şekilde “ben” diyerek, geçmişteki ve gelecekteki her türlü aydınlık düşmanlığına karşı, bizi “doğanın efendisi ve sahibi” yapmaya yönelik akılcı ve yöntemsel girişimi kurmuş oluyordu. Kuşkusuz varlığımızın içersinde sürüp gittiği dünya, nitel bir dünyadır (iyi ve kötünün, anlamların ve değerlerin dünyasıdır); bu nedenle de tam nesnel ve eksiksiz bilgi edinilemez. Beri yandan bilimsel olarak tanıdığınız dünya, nicel bir dünyadır (yasalar edimler ve soyut ilişkiler dünyasıdır); burada öznelliğe yer yoktur. Ne var ki öznellik tüm nesnel çerçevelerin, tanıklıkların ve tüm ilişkilerin dışında da bırakılamaz. Aynı biçimde varlık da tüm nesnelleştirmelerin, söylemlerin ve tüm felsefelerin dışında temsil edilemez. Bununla birlikte, en yetkin bilge filozof örneğini, "varoluşun en yüksek insanî kavranışının Sokrates'te gören düşünür de, özelde Hegel'in, genelde ise akılcı felsefenin amansız düşmanı olan Kierkegaard'dır.
Varoluşun Kierkegaard tarafından “dinsel aşama” diye adlandırılan bu yüce aşamasına (ki bunun olağanüstü biricik örneğini ancak Hz. lbrahim verebilir) girebildiğimizi varsayarsak, felsefenin babası Socrates bizleri "estetik aşamanın üzerine yükseltecek ve varoluşun “ahlaki aşamasının” doruğuna ulaştıracaklar: bu, iyi ile kötüyü birbirinden ayırt etme kaygısını duyan ve amacı herkese ve herşeye daha iyi bir varoluş sağlamak olan insanın durumudur. Böylelikle ismen belirttiği bireyler tarafından temsil edilen varoluş aşamalarım birbirlerinden ayırt eden Kierkegaard, varoluşun genel kavramının karşılaşıp çarpıştığı en büyük güçlüğün de altını çizmektedir. Cogito ile dünyaya uyanan bilinç için varoluş bir olgudur. Varlık ve Zaman'ın (Sein und Zeit) yazarı Heidegger'e göre otantik varlık, varlığı (varlığa yönelen) düşünmenin vesilesinden başka bir şey değildir; bizleri, hiçbir zaman ulaşamayacağınız varlığı düşünmeye yönlendiren koşuldur. Bu “varoluşcuk” bakış açısından yaklaşıldığında, düşünmek bireyin kendisinin sonu, varoluş ötesi ise ancak bir araçtır.
Buna karşın yalnızca varolma olgusunu değil, bu olgu üzerine üretilen düşünceleri de kendisine konu olarak alan felsefe açısından varlık bir sondur, düşünce de buna ulaşmak için en iyi araçtır. Bunun dışında, büyük yazarların varlık sorununa ilişkin, değişik biçimlerde ifade edilmiş olsalar da sabit olan cevapları, görüş ve fikirlerin filozoflara sunduklarıyla çakışmaktadır nasıl ki bilgi ancak davranış ile bileştiğinde anlam ifade ediyorsa, düşünce de ancak varolma durumunda anlam taşımaktadır. Olabildiğince iyi düşünmek zorundaysak bu daha iyi yaşamak ve olabildiğince varolmak, yani daha bilinçli olarak ( Descartes), daha tutkulu olarak (Kierkegaard), daha insanca ( Kant, Comte), daha tehlikeli (Nietzsche), daha serinkanlı (Leibniz) yaşamak içindir.
Aristoteles başlayıp da Epiktetos'tan, Montaigne'den, Descartes'tan ve Leibniz'den geçerek Auguste Comte'a dek tüm felsefe, düşüncenin bir son olmayıp, aslında gerçek varlığın başlangıcı olduğunu, hiçliğin büyüleyiciliğine ve mutlak'ın saygınlığına hiçbir şey borçlu olmadığını doğrulamaktadır. Kuşkusuz tamamiyle göreceli olarak insan varlığı da, yüceliğini bu görecelikten alarak düşüncenin kendisini uygulamasına ve bizleri bu Dünya üzerinde birleştiren ilişkileri keşfetmesine imkân vermektedir. Ne var ki ölüm düşüncesi ("En sonunda kafanın üzerine biraz toprak atılır ve bu durum sonsuza dek sürer”) ve varoluşun değersizliği (“İnsanoğlunun nesnelere ilişkin olarak biraz zekasının olmasının ne önemi var?” altında ezildiğini itiraf eden Pascal bile bunu kabul ediyordu: "Evren onu ezdiği zaman bile insanoğlu onu öldürenden çok daha soylu olacaktır, çünkü öldüğünü bilmektedir... Bir boşluk olarak evren beni içeriyor ve minicik bir nokta gibi yutuyor ama düşünce olarak ben onu anlıyorum. Bilgilerimiz ve aklımızın kaynakları ne kadar kısıtlı ve sınırlı olursa olsun, anlayabilmenin keyfi ve zevki bizleri varolmanın bunalımından kurtarmaktadır.
Varoluş ve akıl
İnsan varlığım acınası diye niteleyen yargılar, Platonculuğun geniş bir kabul alanına yayarak sunduğu eski bir efsaneden kaynaklanmaktadırlar. Bu, akledilebilir dünyadan duyular dünyasına düşüşü, yani özler dünyasından varoluşlar dünyasına düşüş mitosudur.
Düşüş ve günah kavramlarına karşı ilgisiz ve yansız kalan Montaigne ise varoluşu, "kendisine ihsan edildiği için~ benimsenmektedir. Leibniz için ise varoluşun tümü düşüşün karşıtıdır; bu mümkün olanın gerçek olana karşı seçimidir. Varolmanın daha iyi olduğunu kuvvetle vurgulayan Leibniz, Theodicee'sinde kendisini Tanrının avukatı yerine koyan naif bir iyimser olarak sunmaktadır. Bu eser, Dünyamızın, varolduğuna göre “mümkün olanların en iyisi”olduğunu öne sürmektedir: Tanrı tarafından var edildiğine göre, varolmaya aday olan “olası” tüm diğer dünyalardan daha üstündür. Böylelikle, varolmanın anlamından kaygılanmaktansa, olabilecek dünyaların en iyisinde her şey da- ha iyi içindir (yeter sebep) ilkesini koymak daha uygun olacak- tır; gerçekte bizim dünyamızdan daha olumlu olmayan, tüm kötülüklerin bulunduğu bir dünyada varolmaktansa, yapılacak pek çok şey bulunan bir dünyada varolmak çok daha iyidir. Nitekim Leibniz'e göre de “öznelliğin at gözlüklerinden” kurtarılmış aklın varoluşa bakış açısı budur.
Leibniz Tanrıyı mutsuzluklarımızdan sorumlu tutmayarak ve böylelikle iyi kavramını görecelileştirerek bir yandan özgürlüklerinin değerini görmeyen ve akıllarını kullanmayı bilmeyen insanoğlunu kötülüklerin varlığından dolayı suçlamakta, beri yandan sadece ve ancak akıl üzerine kurulu bir öğretinin gerçekten bir varoluş felsefesi olarak değerlendirilebileceğini belirtmektedir
Müziğin özellikleri hakkında bilgi
Temel olarak dört ana unsurdan oluşur: Diklik, yoğunluk, süre ve tını.
Diklik, bir sesin ne kadar 'tiz' ya da 'pes' olduğunu ifade eder. Örneğin her nota ismi (Do, re, mi...) farklı bir dikliğe sahiptir. Aynı nota isimleri de hangi oktavda bulunduklarına bağlı olarak farklı diklikleri ifade edebilirler. Akustik olarak birimi frekanstır.
Yoğunluk, bir sesin gürlüğünü ifade eder. Müzikte nüans olarak da kullanılır (forte, piano, fortessimo...). Akustik olarak birimi desibeldir.
Temel olarak dört ana unsurdan oluşur: Diklik, yoğunluk, süre ve tını.
Diklik, bir sesin ne kadar 'tiz' ya da 'pes' olduğunu ifade eder. Örneğin her nota ismi (Do, re, mi...) farklı bir dikliğe sahiptir. Aynı nota isimleri de hangi oktavda bulunduklarına bağlı olarak farklı diklikleri ifade edebilirler. Akustik olarak birimi frekanstır.
Yoğunluk, bir sesin gürlüğünü ifade eder. Müzikte nüans olarak da kullanılır (forte, piano, fortessimo...). Akustik olarak birimi desibeldir.
Süre, bir sesin ne kadar sürdüğünü ifade eder. Müzikte ikinin katları biçiminde ifade edilir (birlik, ikilik, dörtlük, sekizlik...) ancak nota değerlerinin yanlarına konan noktalar sürenin kendi değerinin yarisi kadar daha uzamasini sağlar.
Tını, bir sesin rengini ifade eder. Örneğin aynı oktavda aynı notayi ayni yoğunlukta ve aynı uzunlukta çalan bir kemanla bir flüt arasındaki fark tını farkıdır. Dört özellik içinde en karmaşık olan özellik budur. Akustik olarak tını, sesin doğuşkan (harmonik) yapısına bağlı olarak değişir.
Dini Tasavvufi Halk Edebiyatı hakkında bilgi
Tasavvuf, Türklerin İslamiyet'i kabulunden sonra Anadolu'da kendini göstermiştir. Tasavvuf düşünürlerine "mutasavvıf" denir. Mutasavvıflara göre, Allah'a bilmeden O'na ulaşılamaz. Dini tasavvufi halk edebiyatı, Allah aşkı, doğruluk, nefse hakim olma, ahlak, toplum gibi konuları işler.
Manzum Eserler
Şiirsel özelliğe sahip, dini tasavvufi halk edebiyatı ürünleridir.
İlahi
Türk Halk Edebiyatı'nda din ve tasavvuf konularında, ezgiyle söylenen şiir türüdür. İ
Tasavvuf, Türklerin İslamiyet'i kabulunden sonra Anadolu'da kendini göstermiştir. Tasavvuf düşünürlerine "mutasavvıf" denir. Mutasavvıflara göre, Allah'a bilmeden O'na ulaşılamaz. Dini tasavvufi halk edebiyatı, Allah aşkı, doğruluk, nefse hakim olma, ahlak, toplum gibi konuları işler.
Manzum Eserler
Şiirsel özelliğe sahip, dini tasavvufi halk edebiyatı ürünleridir.
İlahi
Türk Halk Edebiyatı'nda din ve tasavvuf konularında, ezgiyle söylenen şiir türüdür. İlahinin özel bir biçimi yoktur. Koşma, semai biçimlerde olur. 7-8 heceli olanları genellikle dörtlüklerden, 11 ve daha çok heceli olanları ise beyitlerden oluşur.
Nefes
Alevi ve Bektaşi şairlerin, ayinlerde, meclislerde ezgiyle okunan, koşma biçimindeki şiirleridir.
Nutuk
Tarikata yeni giren dervişlere, tarikat derecelerini, tarikat adâbını öğretmek için söylenmiş şiirlerdir.
Deme
Tükmen Alevi Bektaşilerinin, aşık tarzı halk edebiyatı nazım türü olan nefese verdiği isimdir.
Devriye
Özellikle Alevi-Bektaşi Edebiyatı'nda, tasavvuf düşüncesinin devir kuramını konu edinen şiirlerdir. Destan, koşma, nefes, ilahi gibi biçimlerde yazılırdı.
Şathiye
Tekke şairlerini,n tasavvuf konularını örtülü bir biçimde işledikleri, Tanrı'ya senli benli bir söyleyişle seslendikleri şiir türüdür. Şathiyelerde, dinsel inançlar konu edilinirken yer yer alaycı bir dil kullanılır. İlk bakışta saçma sanılan bu sözlerin, yorumlandığında tasavvufla ilgili türlü kavramlara değindiği görülür. Şeriata aykırı ya da anlamsız gibi söylenmiş şathiyeler, varlık birliği inancına bağlı türlü görüşleri yansıtır.
Mensur Eserler
Düz yazı (nesir) olarak yazılmış yapıtlardır.
Fütüvvetname
Fütüvvetle ilgili değerlendirmelerin, geleneklerin yer verildiği, fütüvvetin ilkelerini, tarihini, niteliklerini, törelerini konu edinen yapıtlara verilen addır. Bu yapıtlarda, fütüvvetlerin özellikleri açıklanır, fütüvvet yoluna girerken uyulması gereken kurallar belirtilir. Günümüze ulaşan en eski fütüvvetname, 10. yüzyılda mutasavvıf Sülemi tarafından yazılan Arapça Kitab ül-fütüvve'dir.
Silemi, yapıtlarında, füttüvetin kurallarından, yol ve yordamından söz eder; fütüvveti uygunsuz davranışlardan kaçınmak, Tanrı'ya itaat etmek, ahlak üstünlüklerini, güzelliklerini korumak şeklinde tanımlar.
Gazavetname
Türk Edebiyatı'nda, savaşları konu edinen yapıtlara verilen isimdir. Gazavetname ile daha çok din düşmanları üzerine, gazilerin düzenledikleri akın ve savaşları, bu sırada gösterilen kahramanlıkları anlatan yapıtlar kastedilir. Bu kentin ya da bir kalenin alınmasını konu edinen yapıtlara "fetihname", düşmanın yenilgisiyle biten savaşları konu edinenlere ise "zafername" denirse de, bu gibi farklılıklar daha sonra birbirine karıştırılmış ve bunların tümüne birden "gazavetname" denilmiştir.
Menakıbname
Menakıbnamelerde, kahramanların, din ulularının, tarikat büyüklerinin yaşamları, gösterdikleri kerametler yer alır. Kahramanlar, olağanüstü nitelikler taşır, olağanüstü işler yaparlar.
Battalname
Battal Gazi'nin menkıbeleşmiş hayatı üzerine kurulmuş destansal halk hikayesidir. Yapıtta, Battal Gazi'nin tarihsel kişiliği çerçevesinde oluşan menkıbelerin yanısıra, başkalarına ait kahramanlıkların Battal'a mal edilmesi ve hikâyecinin düşsel katkısı ile oluşan; böylece gerçek tarihten iyice uzaklaşan serüvenler anlatılır. Battal'ın adı çerçevesinde oluşmuş iki halk hikayesi vardır: Arapça "Z'at ül-himme" (halk ağızında Zelhimme) ile Türkçe "Battalname".
Keops Piramidi hakkında bilgi
Keops Piramidi veya Büyük Piramit, Mısır'ın başkenti Kahire yakınındaki Nil Nehrinin batısında bulunan Gizze Yaylasında bulunmaktadır. Dünyanın yedi harikasından günümüze kadar ulaşan tek eserdir.
Keops Piramidi veya Büyük Piramit, Mısır'ın başkenti Kahire yakınındaki Nil Nehrinin batısında bulunan Gizze Yaylasında bulunmaktadır. Dünyanın yedi harikasından günümüze kadar ulaşan tek eserdir.
Keops Piramidi'nin yanında biraz daha küçük olan Kefren ve Mikeranos piramitleri bulunmaktadır. Ayrıca, içlerinde prenseslere ve firavunun en yakın yardımcılarına ait mumyaların bulunduğu beş piramit daha vardır.
Piramit, M.Ö. 2800 yıllarına doğru hüküm süren Mısır'ın 4. Sülale devri hükümdarlarından Keops'un mezarıdır. İkinci büyük piramit, Keops'un kardeşi olan ve o öldükten sonra firavun olan Kefren'e aittir. Küçük piramit ise M.Ö. 2500'lü yıllarda hüküm süren Mikerinos'a aittir. Mısır piramitleri yeryüzündeki anıt-kabirlerin en eskileri ve en büyükleridir. Bunların en haşmetlisi Keopstur.
Piramitler, firavunun mumyası ile hepsi birbirinden değerli eşsiz nitelikteki sanat eserlerini; kral, kraliçe, prens heykellerini de içlerinde saklıyordu ve bu eşsiz hazineleri saklamak için yapılmışlardır.
Keops Piramidinin yüksekliği 138 metredir. Tepeden 10 metre kadar aşınmıştır. Bazıları 10-15 ton ağırlığında olan 2.300.000 adet blok taşın üst üste yığılmasıyla oluşturulmuştur. Bir kenarı 227 metre olan dörtgen tabanı 50.524 metrekarelik bir alanı kaplar. Piramidin iç ortasında, tepeden 100 metre kadar aşağıda ve tabandan 40 metre kadar yukarıda firavunun odası vardır. Firavunun mumyası, hazinesi ve özel eşyası bu odaya konmuştur. Oda 10,5 metre uzunlukta, 5 metre genişlikte ve 6 metre yüksekliktedir. Buraya 50 metrelik bir dehlizden girilir. Biri kraliçeye ait olan iki oda daha vardır.
Tarihçi Herodot'a göre, ağır granit blokları, piramidin üst bölümlerine çıkarmak için 925 metre boyunda, 19 metre genişlikte bir rampa yapılmıştır. Sadece bu rampanın yapılması bile 10 yıl sürmüştür. Bu muazzam mezar, üç ayda bir toplanan 100.000 esirin çalışmasıyla 30 yılda tamamlanmıştır. Daha sonra da Keops'un ve eşinin mumyalanmış cesetleri bu mezara yerleştirilmiştir.
Ayrıca bakınız
Dünyanın yedi harikası
--------------------------------------------------------------------------------
Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Keops Piramidi maddesinden kopyalanmıştır. Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir.
Ek bilgi
Dünyanin yedi harikasindan günümüze kadar ulasan tek eser, Misir'daki Keops Piramididir. Misir'in baskenti Kahire yakinindaki Nil Nehrinin batisinda bulunan Giza Yaylasinda bulunmaktadir.
Keops Piramidinin yaninda biraz daha küçük olan Kefren ve Mikorinos piramitleri bulunmaktadir. Ayrica, içlerinde prenseslere ve firavunun en yakin yardimcilarina ait mumyalarin bulundugu bes piramit daha vardir. Büyük Piramit de denen Keops Piramidi, M.Ö. 2800 yillarina dogru hüküm süren Misir'in 4. Sülale devri hükümdarlarindan Keops'un mezaridir. Ikinci büyük piramit, Keops'un kardesi olan ve O öldükten sonra firavun olan Kefren'e aittir. Küçük piramit ise M.Ö. 2500'lü yillarda hüküm süren Mikerinos'a aittir. Misir piramitleri yeryüzündeki anit-kabirlerin en eskileri ve en büyükleridir. Bunlarin en hasmetlisi olan Keops Piramidi dis görünüsü ile de "Dünyanin Birinci Harikasi" olma niteligine hak kazanmistir. Piramitler, firavunun mumyasi ile hepsi birbirinden degerli essiz nitelikteki sanat eserlerini; kral, kraliçe, prens heykellerini de içlerinde sakliyordu ve bu essiz hazineleri saklamak için yapilmislardir.
Keops Piramidinin yüksekligi 138 metredir. Tepeden 10 metre kadar asinmistir. Bazilari 10-15 ton agirliginda olan 2.300.000 adet blok tasin üst üste yigilmasiyla olusturulmustur. Bir kenari 227 metre olan dörtgen tabani 50.524 metrekarelik bir alani kaplar. Piramidin iç ortasinda, tepeden 100 metre kadar asagida ve tabandan 40 metre kadar yukarida firavunun odasi vardir. Firavunun mumyasi, hazinesi ve özel esyasi bu odaya konmustur. Oda 10,5 metre uzunlukta, 5 metre genislikte ve 6 metre yüksekliktedir. Buraya 50 metrelik bir dehlizden girilir. Biri kraliçeye ait olan iki oda daha vardir.
Tarihçi Herodot'a göre, agir granit bloklari, piramidin üst bölümlerine çikarmak için 925 metre boyunda, 19 metre genislikte bir rampa yapilmistir. Sadece bu rampanin yapilmasi bile 10 yil sürmüstür. Bu muazzam mezar, üç ayda bir toplanan 100.000 esirin çalismasiyla 30 yilda tamamlanmistir. Daha sonra da Keops'un ve esinin mumyalanmis cesetleri bu mezara yerlestirilmistir.
Kanunname hakkında bilgi
Kanunname idari, mali, cezai ve çeşitli sahalarda görülen lüzum üzerine padişahların emir ve fermanlarıyle vaz edilen (konulan) kanun ve nizamları ihtiva eden mecmua. Kanunnameler, daha önceki padişahlar tarafından konulan kanun ve nizamların aynen veya hülasa edilerek toplanmak suretiyle de meydana getirilirdi. Bütün İslam devletlerinde hükümde birinci derecede esas kaynak; kitap, sünnet, icma ve kıyas ile bunlara bağlı delillerin teşkil ettiğiİslam hukukudur. Hicri dördüncü asra kada
Kanunname idari, mali, cezai ve çeşitli sahalarda görülen lüzum üzerine padişahların emir ve fermanlarıyle vaz edilen (konulan) kanun ve nizamları ihtiva eden mecmua. Kanunnameler, daha önceki padişahlar tarafından konulan kanun ve nizamların aynen veya hülasa edilerek toplanmak suretiyle de meydana getirilirdi.
Bütün İslam devletlerinde hükümde birinci derecede esas kaynak; kitap, sünnet, icma ve kıyas ile bunlara bağlı delillerin teşkil ettiğiİslam hukukudur. Hicri dördüncü asra kadar müctehidler, temel kaynaklarda hükmü açıkça bulunmayan meseleleri kendi ictihadlarına göre hallediyorlardı. Bu yüzyıldan itibaren yalnız dört büyük müctehidin ictihad ve usulleri kaydedilmiş, fıkıh ve usul-i fıkıh kitapları yazılmıştır. Bundan sonra, sorulan sualler bu kitaplara göre cevaplandırılmıştır. Zamanla alimlerin fıkıh kitaplarına göre verdikleri cevaplar derlenerek fetva kitapları yazılmıştır.
Bunların yanında, sultan tarafından emir, ferman ve kanunnameler de çıkarılmıştır. Bunlar meydana gelen hadiseleri halleden hükümler mahiyetindedir. Padişahların bu nevi hüküm verme hususunda mesnetleri, dayanakları yine İslam hukukudur. İslam hukuku lüzum görüldüğünde padişaha hüküm vermek selahiyeti vermiştir. Kur’an-ı kerimde ve hadis-i şerifte, ululemre itaat emredilmiştir. Bu sebeple padişahlar, zaman zaman kamu yararını ve devlet işlerinin düzenli yürütülmesini dikkate alarak hukukun çeşitli mevzularına aid kanunlar koymuşlardır.
Nitekim pazardaki bac vergisinin miktarı, tımarlı sipahilerin, hak ve vazifeleri, kıyafet ve sikke meseleleri padişahın emir ve fermanları ile tanzim edilmiştir. Bu düzenlemelerde, muhitlerin dine muhalif olmayan örf ve adetleri de önemli rol oynamıştır. Bu husus emir ve fermanları bir araya toplayan kanunname mecmualarının baş tarafındaki; “Yüce İslam kanununa uygunluğu görülüp, şimdi bile geçerli kanun ve İslami meseledir.” ibaresinden de açıkça anlaşılmaktadır. Kemalpaşazade’nin bir fetvasındaki; “Şer’an caiz değildir ve hem men olunmuştur. Canib-i sultandan” ifadesi İslam hukuku ile kanunnameler arasındaki uygunluğu gösterir. Osmanlı için böyle bir uygunluk mecburidir. Çünkü devletin temeli, İslamı yaşama ve yayma gayesi üzerine kurulmuştur.
Osmanlı padişahlarının İslam hukukunun dışında olan örfe dayanarak yaptığı düzenlemeleri İslam hukukunun dışında görmek ve Osmanlının İslam hukukundan ayrı, bir de örfi hukuk tatbik ettiğini söylemek mümkün değildir. Çünkü İslam esaslarına muhalif olmayan her tasarruf dinidir ve dine uygundur. Bunun içindir ki, Osmanlılarda hakim mevkiinde olan kadılar, fıkıh ve fetva kitapları yanında padişah tarafından çıkarılan emir, ferman ve kanunnamelere de hükümde kaynak olarak müracaat etmişlerdir.
İlk Osmanlı kanunnameleri, kanun tekniği ve bünye hususiyetleri bakımından mücerret ve umumi bazı hükümlerin, sistemli bir tarzda, tasnif ve tertipleri suretiyle meydana gelmiş değildi. Bunlar daha ziyade, muayyen zaman ve mekanlarda ortaya çıkan hadiselerle ilgili emir ve fermanlardan ibaretti. Ayrıca bütün Osmanlı memleketlerine mahsus umumi kanunlar olmayıp, her yerin örf ve adetlerine göre düzenlenmiş hususi kanunlardı. Zaten Osmanlı Devletinde, idari, mali mevzuatta bölgelere göre her biri ayrı bir teşkilat ve nizamla idare edilen ve çeşitli imtiyaz ve muafiyetlere sahip bulunan zümreler vardı. Bunlara ve vakıflar şeklinde, idari-mali bir takım muhtariyetlere ve her biri kendi hususi statüsüne göre idare edilen teşekküllere hükmeden bir ülkede, umumi bir teşkilat ve idare kanunu tertib etmeye ve bunu herkesin eline vermeye imkan yoktu. Bu sebeple Osmanlıların, şeriata (İslamiyete) uygun olmak şartıyla, mesela Macaristan’da fethedilen memleketler ile Adalarda, Mısır’da, azerbaycan’da veya doğu vilayetlerinde hemen fetihten sonra uyulacak kanunlar kaleme alınırken, o memleketlerde öteden beri geçerli örf ve adetler ile birlikte bir kısım eski nizam ve kanunların da değiştirilmedikleri dikkati çekmektedir. Özellikle bir kısım Türk-İslam devletlerinden fethedilen ülkelerde bazan eski kanunların hiç değiştirilmeden aynen ve eski isimleri ile muhafaza ve tatbik edildiği, sadece sonradan sokulmuş ve İslamiyete aykırı bid’atlerin ayıklanarak atıldığı görülmektedir.
Denilebilir ki, Osmanlılar fethettikleri memleketlerdeki örf ve adetler ile halkın alışık olduğu vergi şekillerine uzun müddet riayet etmişler, ancak lüzum duyuldukça onları yavaş yavaş tadil ve ıslah etmek suretiyle bütün memleket için umumi ve müşterek bir nizama doğru yükselmek imkanını bulmuşlardır. Yine bu siyaset sayesinde hakimiyetleri altına aldıkları ülke halkının gönlünü ve kalbini de fethetmişler ve onları İslamiyete daha kolay ısındırmışlardır.
İlk zamanlarda emir ve fermanlar çıkarmak suretiyle mahalline gönderilen kanunlar, Fatih Sultan Mehmed zamanında Kanunname-i al-i Osman adıyla tedvin edilmiştir (toplattırılmıştır). Nitekim Kanunname’nin hemen başında yer alan; “Bu kanunname atam ve dedem kanunudur ve benüm dahi kanunumdur” ifadesi bunun açık delilidir. Fatih kanunnamesi üç kısımdan teşekkül etmekteydi. Birinci kısım, devlet ileri gelenlerinin teşrifattaki yerlerine, padişaha kimlerin arzda bulunabileceklerine, kadıların mertebelerine; ikinci kısım, saltanat işlerinin tertibine, yani divan, has oda teşkilatına ve saray hizmetkarlarının bayramlaşma merasimlerine; üçüncü kısım ise, suçlar ve karşılıkları ile mansıb sahiplerinin gelirlerine dair bilgileri ihtiva ediyordu. Son kısımda ayrıca gayri müslim devletlerin verecekleri yıllık vergiler ile devlet görevlileri ve hanedan mensuplarına dair lakap örnekleri bulunmaktadır.
Diğer taraftan, arazi ile ilgili kanunnameler, umumi nüfus ve arazi tahrir defterlerinin baş kısmında yer alıyordu. Burada Osmanlı Devletinde yazıldığı yöre ile ilgili toprak işçiliğinin organizasyon şekilleri, toprakların ve o toprağı işleyen reayanın hukuki statüleri, vergi sistemleri ve çiftçileri alakadar eden muhtelif vergilerin ehemmiyet ve mahiyeti belirtilmekteydi.
Halkın eşya ve yiyecek fiyatlarının tesbit ve teftişi hususlarını tayin eden ihtisab kanunnameleri ise, padişahın emri üzerine, alakalı zümre temsilcilerinin katılmasıyla mahallinde yapılan tedkiklere ve esnafın adet ve nizamlarını tesbit için vaktiyle verilmiş fermanlara dayanarak düzenlenmiştir. Kanunnamede alışverişlerle alakalı olarak narhın herkesi ilgilendirmesi sebebiyle, ferman çıkmadıkça fiyatların yükselip düşürülemeyeceği üzerinde durulmaktadır. Narh söz konusu edilirken sadece tayin edilen fiyattan satmak değil, bunun yanında kalitenin de bozulmaması lazım geldiği hususuna dikkat çekilmekte; fiyata riayet etmekle beraber; sanatına hile katan, gramajı düşüren veya özellikle ekmeği çiğ çıkaranların affedilmeyip cezalandırılmaları istenmektedir. Özellikle halkın huzur içinde yaşayabilmesini temin eden şartlardan birinin çarşı pazarın intizamına bağlı bulunduğuna dikkat çekilmektedir. Bu yüzdendir ki, Osmanlılar çok önem verdikleri narh müessesesinin kontrolünü sadrazamın vazifeleri arasına almışlardır.
Fatih Sultan Mehmed, İkinci Bayezid ve Yavuz Sultan Selim Han zamanlarında düzenlenen kanunnameler, Kanuni Sultan Süleyman zamanında en mükemmel şeklini almıştır. Bu kanunname de, Fatih Kanunnamesi gibi, üç bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde, ceza kanunları genişletilmiş ve sistematik bir şekilde düzenlenmiştir. İkinci bölüm sipahilerin yükümlülüklerini ve sipahilerle ilgili kanunlara yer vermiş, sipahilerin reaya üzerindeki haklarıyla onlardan alacakları vergiler, has ve timar arazilerinden alınan baçlar, yayalarla müsellemlere ilişkin kanunlar da bu bölümde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise, reayanın hak ve görevleriyle, toprakların kullanımına dair hükümler ve askerlik vazifesi yapan reayanın özel kanunları vardır.
Bu kanunnamelerin yanında zamanın padişahının emri ve muhtelif kanunların bir araya getirilmesi suretiyle teşkil olunan kanunnameler de görülmektedir. Ancak bu kanunnameler tatbikatta müracaat edilen asıl kanun metinleri olmaktan uzaktır. Bunlar devlet dairelerinde tatbik edilmek üzere, resmen tanzim edilmiş bir kanunlar mecellesinin aslı olmayıp, Osmanlı devlet teşkilatı hakkında umumi bir fikir vermeye yarayacak derlemelerden ibarettir. Ancak bazan bunlar bir kanunname sureti de olabilmektedir.
Bu arada bazı kanunnameler de asıl metni teşkil eden hükümlerin fetva şeklinde birer Örnek ile izah edildiği de görülmektedir. Bunlar arasında Özellikle Şeyhülislam Ebüssü’ud Efendiye ait olup, miri arazi rejiminin esaslarını tesbit ve izah eden fetvalar çok önemlidir.
Padişahlar bu kanunları düzenlerken mutlak olarak divan üyeleri ile istişare etmişlerdir. Ayrıca şeyhülislamın da tasdikinden geçirilmiştir.
Bu durum devletin zayıfladığı ve dış baskılarla ilan edilen Tanzimat fermanına kadar düzenli bir şekilde devam etmiştir. Tanzimattan sonra, Osmanlı ülkesindeki ecnebi davalarının şer’i mahkemelerde görülmesine karşı çıkılınca, batılı devletlerin baskısı ile, yabancıların davalarının halledilmesinde esas olmak üzere bazı tadiller de yapılmıştır. Hatta bunun için Avrupai kanunların tercüme edilmesini teklif edenler olmuştur. Cevdet Paşa ve taraftarları bu kanunların Osmanlı Devletinin bünyesine uymadığını söyleyince, kabul gören bu fikir neticesinde, devrin alimlerinden müteşekkil bir heyet; Metn-i Metin ve Arazi Kanunnamesi bilahare Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye’yi hazırlamıştır. Bunların yanında 1840 ve (1850-51) tarihli ceza kanunları İslam hukukuna uygun olarak hazırlanan kanunlar grubunu teşkil eder. Bununla beraber, 1850 tarihli Ticaret Kanunnamesi, 1858 tarihli Ceza Kanunname-i Hümayun gibi kanunlar ise, batılı kanunların değiştirilmesi ile hazırlanmışlardır.
Kaynak: Rehber Ansiklopedisi
Sanskritçe hakkında bilgi
Sanskrit, Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-ari koluna bağlı en eski lisan. Sanskrit, kelime olarak ''cilalanmış, düzenlenmiş, kusursuzlaştırılmış'' manalarını taşır. Tarihçiler Sanskritçeyi ilk konuşanların Hindistan, Hazar Denizi ve Ortadoğu'ya kadar yayılan çok geniş bir topluluk olduğunu öne sürerlerken; bazıları da bu lisanın hiçbir zaman dini ve ilmi çevre sınırlarını aşıp, halk tarafından kullanılmadığını iddia etmektedirler.
300px|thumb|Sanskrit yazısı Sanskritçeyi konuşanların ilk vatanları Pencap (Yukarı İndus Vadisi)tır. Burada Sanskritçenin en eski şekli olan Veda lisanı ortaya çıkmıştır. M.Ö. 2. bin yılın ilk yarısına tekabül eden dönemde, Veda dili gelişmiş, esneklik kazanmıştır. M.Ö. 1. bin yılda, Ganj Vadisine kadar yayılan Hint-ari topluluğu bu lisanı iyice benimsemiş ve daha sonra da Prakit denilen dil ortaya çıkmıştır. Bu arada komşu kültürlerden birçok kelime ve kullanılış şekli de Sanskritçeye karışmıştır.
İlk gramer çalışmalarını ise M.Ö. 5. yüzyılın edip ve bilginleri yapmıştır. Araştırmacılar, Sanskritçeyi hakiki zenginliğine kavuşturanların ''Panini'' adlı edebiyat bilgininin başını çektiği bir grup olduğunda ittifak halindedirler. Ancak Panini'nin kurduğu gramer kuralları o devirde halkın hemen hemen tamamının konuştuğu Sanskritçenin Veda ve Prakit kollarından birçok yerde ayrılan bir Sanskritçeydi. Devrin aydınları önlerine çıkan bu intizamlı lisanı memnuniyetle kabullenmişlerdir. Buna rağmen halk hiçbir zaman Panini'nin gramerini benimsememiştir. Sanskritçe'nin asıl olarak ehemmiyet kazanması bu dönemden sonra, Hint kutsal metinlerinin yazılmasıyla başlar. Genellikle Devanagari harfleriyle yazılan bu metinlerin Brahmi ve Haroşti harfleriyle yazılmış olanları da vardır. Ancak hepsinde de lisan olarak Sanskritçe kullanılmıştır.
Sanskrit lisanı, yapı bakımından hem çekime hem de eklemelere imkan tanıyan bir dildir. Birçok dilden farklı olarak kelimelerin birbirlerine defalarca eklenmeleri mümkündür. Bu lisanda kelime kombinasyonları nihayetsizdir. A kelimesi, B kelimesi ve C kelimesiyle ABC, AABC, BCA vb. şeklinde türetilebilecek yüzbinlerce kelime vardır ve hepsinin manaları birbirinden farklıdır. Bu yüzden Sanskritçe, kelime bakımından dünyanın en zengin birkaç lisanından biridir.
Veda, Prakit ve Sanskritçe'nin diğer lehçeleri yapı olarak Eski Yunanca ve Latinceye çok benzemektedirler. Bu benzerlik kelimelerde görüldüğü gibi sıfat, fiil, zamirlerde de mevcuttur. Yine çoğullandırma, cisimlerin tasnifi (feminine, masculine, nötr); nominatiflik, akkusatiflik, vokatiflikte, yardımcı fiillerde (pasif, aktif, kozatif, desideratif) ve zamanlarda da çok büyük bir paralellik görülmektedir.
Sanskritçenin en son halinde 15'i ünlü, 37'si ünsüz olmak üzere toplam 52 harf vardır. Bunlar da kendi aralarında genizden çıkma, bükümlü vs. gibi bölümlere ayrılmaktadırlar.
Günümüzde halk tarafından kullanılmayan Sanskritçeyi öğrenenler, bu lisandan Hint tarih ve dinini araştırma alanında faydalanmaktadırlar.
Kaynak:http://kitap.hakikatkitabevi.com/cgi-bin/cgi.exe/rehber/query=!28limid+!7C+sancak+/doc/{@77634}? Rehber Ansiklopedisi
Gerileme dönemi hakkında bilgi
Osmanlı İmparatorluğunda 1566- 1807 yılları arasındaki döneme verilen isim.
I. Süleyman'ın saltanatı, Osmanlı kudretinin bağrında zaaf öğelerinin de belirdiği bir doruktu. I. Süleyman'dan sonra imparatorluk ile önde gelen Avrupa devletleri arasındaki kuvvet dengesi adım adım değişti. Yeni dünya ekonomisinin merkezi Atlas Okyanusu kıyılarında yükselirken Doğu Akdeniz zamanla çevre (periferi) durumuna geldi. Kapitalizme geçemeyen Osmanlı toplumu 17- 18. yüzyıllar boyunca bu kaymanın etkilerini her alanda duydu. Batı karşısında güçsüzleştikçe Osmanlı egemen sınıfı reformcu ve tutucu olmak üzere iki kanada bölündü. 19. yüzyılın ilk yarısında reformcu kanadın üstünlüğü imparatorluğun yarısömürgeleşme sürecinin başlamasına denk geldi.
Gerileme dönemi iç sorunlar
Gerilemeyi açıklarken sözü edilen etmenlerden biri, bu dönemde birbirini izleyen sultanların yetersizliği ve iradesizliğidir. Gerçekten de I. Süleyman'ın son yıllarında uzun askeri seferlerden ve hep kendi üzerinde yoğunlaşan yönetim işlerinden yorularak hareme çekilmeye başlamasıyla sadrazamlık makamının boşluğu dolduracak biçimde adım adım yükseltildiği ve mutlak itaat isteme yetkisi, otoritesi ve servetiyle neredeyse ikinci bir sultanlığa dönüştürüldüğü görülür. Bununla birlikte sadrazamın resmî işlevler açısından sultanın yerini alabilmesi, imparatorluğun çeşitli sınıf ve gruplarının bağlılıklarının ortak odağı olarak da sultanın yerini alması anlamına gelmedi. Böylece siyasal sadakat ilişkileri Ue merkezî yetki arasında bir bölünme doğdu. Gerilemenin kişisel özellikleri aşan ve onlan da belirleyen etmeni ise Osmanlı monokratik devleti ile egemen sınıfının genel kriziydi. 16. yüzyıl ortalarında egemen sınıfın iç dengeleri bozuldu. Türk soylularını başkentten uzaklaşarak Güneydoğu Avrupa ve Anadolu'daki eski kuvvet merkezlerine çekilmeye zorlayan devşirgeçirdiler ve neredeyse kendi özel mülklerine (malikâne) dönüştürdüler. Sultanın devşirmeleri Türk soylulanyla dengelemek olanağını yitirmesi ise devşirmelerin sultan üzerinde ve yönetimde denetim sağlamasına ve bütün kademelerde bir yozlaşmanın, rüşvet ve iltimasın, adam kayırmanın alabildiğine yaygınlaşmasına yol açtı. Ayrıca, devşirmeler kendi içlerinde sayısız hizbe bölündüler; her biri kendi çıkarı peşinde koşan bu gruplar ayrı şehzadeler çevresinde kümelendiler ve şehzadelerin annelerini, kanlarını, kız kardeşlerini kapsayan saray hizipleriyle de ilişki kurdular. I. Süleyman' m ölümünden sonra, sultanların tahta çıkışı da, belli başlı görevlere atamalar da bu devşirme-harem hiziplerinin manevralarıyla belirlenir oldu. İktidardakiler şehzadeleri avuçlarına almak için onları eğitim ve deneyimden yoksun bırakmayı yeğlediklerinden, genç şehzadelerin sancağa çıkması ve bir taşra valiliğinde ülkeyi, yönetimi tanıması usulünün yerini, şehzadelerin haremdeki özel dairelerine kapatılıp dünyadan kopuk biçimde yetiştirilmeleri aldı. Böylece sultanlar kuramsal olarak kulları sayılan bir egemen sınıf kesiminin esiri durumuna düştüler. II. Selim (hd 1566-74) ve III. Murad (hd 1574-95) örneklerinde görüldüğü gibi, onlar da farklı hizipleri birbirine düşürmeye ve asıl mücadele konusu olan sadrazamlığı zayıflatmaya çalıştılar. 1565-79 arasında üç ayrı sultana sadrazamlık edip süreklilik sağlayan Sokollu Mehmed Paşa'nın ölümünden sonra, iktidarda ağırlık önce haremdeki "kadın sultan"lara (1570-78), oradan da 1578'den 1625 dolaylarına değin yeniçeri ağalanna geçti. Bütün bu el değiştirmeler boyunca da imparatorluk çapında yönetimin felce uğraması, farklı grupların düşman kesimlere dönüşerek birbirinden ayrışması sürdü. Siyasi düzlemde gözlenebilen bu olguların ardında, derin ve kalıeılaşan bir ekonomik bunalım yatıyordu. Sıkıntılar, 16. yüzyılın sonlarında İngilizlerle Hollandalıların Ortadoğu'dan geçen eski ticaret yollarını tamamen kesmeleriyle başlamıştı. Bu gelişmenin Arap eyaletlerinin refah düzeyinde yol açtığı önemli gerilemeler merkezî devletin çeşitli gelirlerine yansıdı. Osmanlı ekonomisi, bu dönemde Latin Amerika'dan İspanyol kalyonlanyla Avrupa'ya taşınan büyük miktarlarda altın ve gümüşün yol açtığı 16. yüzyıl "fiyat devrimi"nin etkisiyle de sarsıldı. Kapitülasyonlar sayesinde imparatorluk topraklarında serbestçe faaliyet gösteren Avrupa tüccarının yüksek alım gücü hammadde fiyatlarını artırdı. Loncalar bu yüksek fiyatlar ve Avrupa mamul mallarıyla rekabet gereği arasında sıkıştı. Geleneksel Osmanlı zanaat üretimi daha bu dönemde zayıflamaya başladı. Öte yandan hazine, Doğu ile Batı arasındaki ticaret dengesizliğinin doğurduğu enflasyon karşısında bir kez daha sikke tağşişine başvurdu. Bütün maaşlıların gerçek gelirleri sürekli düşerken yolsuzluk da karşı konmaz boyutlara ulaştı. Bu arada savaş koşullan da değişiyor, Avrupa ordularında disiplinli, maaşlı, ateşli silahlarla da donatılmış piyade birliklerinin ağırlığı artıyordu. Tımarlı sipahi türü örgütlenme geçersiz kalırken zaten sipahilerin tımar gelirleri de enflasyon nedeniyle yetersiz hale geliyordu. Bunun üzerine hazine birçoğu sipahilerince terk edilen ve hızla devşirmelerin eline geçmekte olan tımarların alabildiği kadarını geri alıp, peşin bedel karşılığında iltizama verdi; böylelikle nakit rezervini çoğaltmaya ve kapıkulu ocaklarının mevcudunu ivedilikle artırmaya yöneldi. Mültezimler ise, gelir kaynaklarının uzun vadeli verimliliğini koruyacaklarına, enflasyon koşullarında bir an önce kâra geçmek için halka zulmetmeye koyuldular. Malikâne denen ömür boyu iltizam usulünün yaygınlaşması mültezimlerin denetimsiz davranışlarını kolaylaştırdı ve köylü kitlelerinin yeniden-üretim olanaklarını dara soktu. Avrupa'nın geniş kesimlerinde bu sırada görülen genel nüfus artışının 16. ve 17. yüzyıllarda Osmanlı toplumunda da yaşanması sınırlı tanmsal kaynaklar üzerindeki baskıyı daha da yoğunlaştırdı. Devşirmelerin ve mültezimlerin soygunculuğuna hedef olan, nüfus artışı nedeniyle çiftsjz kalan köylülerin topraktan kaçması tanm sektörünü büsbütün altüst etti. Bu topraksız ve işsiz kitlelerin bir bölümünün kentlere sığınması oradaki yiyecek sıkıntısını keskinleştirdi. Taşrada kalan büyük kesimleri ise leventler denen asi gruplarda toplanıp 16. yüzyıl sonlarındaki büyük Celali Ayaklanmalarının mayasını oluşturdu.
Merkezî yönetim sürekli zayıflarken, gittikçe daha çok köylünün katıldığı Celali çeteleri imparatorluğun çeşitli yerlerini ele geçirdiler; bütün vergi gelirlerini alıkoymaya, hatta kentlerin ve sınırlardaki Osmanlı ordulannın ikmal yollannı kesmeye başladılar. Bu koşullarda ordularda da dağılma eğilimi baş gösterdi. Yeniçeri ortaları ile öbür kapıkulu ocaklarındaki maaşlı mevkilerin bir bölümü, rüşvet ve iltimas yoluyla kentli yatırımcıların, tefeci sermaye sahiplerinin eline geçti. Ordunun savaş gücü zayıflamaya yüz tuttu; ateş hattına daha çok sultanın yasallarının, özellikle de Kırım hanlarının sağladığı birliklerle kentlerdeki işsiz ayaktakımından alelacele örgütlenebi-len sekbanlar sürülür oldu. Osmanlı ordusunun taşradaki ayaklanmaların en önemlilerini son anda ezebilmesine karşın gerileme yüzyılları boyunca bunların ardı arkası kesilmedi ve çoğu zaman yalnızca büyük kentlerde etkili yönetim sağlanabildi. Gerek halkı, gerekse egemen sınıfın kendini bu çok yönlü çözülmenin en kötü sonuçla-nndan millet, lonca ve tarikat örgütlenmeleri korudu.
Dış ilişkiler
Bunalımın derinliğine karşın imparatorluğun birikmiş gücü ve zenginliği 17. yüzyıl boyunca içteki zayıflığın sıradan gözlemciler tarafından fark edilmesini önledi. Avrupalılann çoğu için Osmanlı ordusu hâlâ iki yüzyıl önceki kadar korkutucuydu; artık zaman zaman yenilgiye uğratılabiliyor, ama yedek güçleri bir ölçüde toparlanmasına ve önemli toprak kayıplarını önlemesine olanak veriyordu. Don Juan komutasındaki Kutsal Birlik filosunun 1571'deki İnebahtı Deniz Savaşı'nda büyük bölümünü yaktığı Osmanlı donanmasının yeniden inşası ve 1574'te Habsburgların ispanya kolundan Tunus'u, 1578'de Portekizlilerden Fez'i, 1669 gibi geç bir tarihte de Venediklilerden Girit'i alması bu dayanıklılığın örneğiydi. Hıristiyan âlemi çürümenin boyutlarım tam fark etmediğinden, I. Süleyman'ın son yılla-nnda imzalanan banş antlaşmalarının hassas dengesini sarsmaya kimse girişmiyordu.
Dolayısıyla Osmanlılar daha çok doğuya yönelik bazı yeni seferler düzenleyebildiler. Yükselen Moskova Büyük Prensliği Orta Asya'daki son Moğol devletlerini yıkarak Hazar Denizine dayanıp Karadeniz'in kuzeyi ile Kafkasya'daki Osmanlı konumunu tehdit etmeye başlayınca III. Murad harekete geçti. Önce bütün Kafkasya'yı fethetti; sonra da İran'da Şah I. Tahmasb'ın ölümünü ( 1576) izleyen karışıklığı fırsat bilerek Osmanlıların uzun süredir göz diktikleri Azerbaycan'a el koydu. Böylece imparatorluk en geniş sınırlarına ulaşırken yeni eyaletlerin zenginliği yarım yüzyıl boyunca hazineye biraz soluk aldırdı.
İlk reform denemeleri
17. yüzyıl boyunca II. Osman (Genç) (hd 1618-22), IV. Murad (hd 1623-40) ve her ikisi de IV. Mehmed'e (Ava) (hd 1648-87) sadrazamlık eden Köprülü Mehmed Paşa ve Köprülü Fazıl Ahmed paşalar zaman zaman reform girişimlerinde bulundular. Bu reformlar egemen sınıfın imparatorluğun yaşamsal tehlike içinde bulunduğu endişesinden kaynaklanıyordu. Bunlar geçici ve sınırlı kapsamlı denemelerdi; Osmanlı gerilemesini köklü biçimde tersyüz etmeleri olanaksızdı. Dahası amaçlan yeni bir sistem ve yöntem bulmak değil, "altın çağ"daki bozulmamış haliyle eski sisteme dönmekti. En yoz görevliler idam ediliyor, tımar ve iltizam usullerinin bir süre düzgün işlemesine özen gösteriliyor, taşradaki ayaklanmalar büyük katliamlarla bastırılıyor, köylüler zorla toprağa yerleştiriliyor ve birkaç yıl süreyle tohumluk vb verilip vergi bağışıklıklarından yararlandınlıyor, ekilen alanların genişletilmesine çalışılıyor, tağşişe uğramış sikkelerin yerine yenileri geçiriliyor, zanaat ve ticaret teşvik görüyordu. Böylece acil sıkıntılar biraz hafifletilebiliyordu. Ama çürümenin en kötü belirtileri giderilir giderilmez egemen sınıf içindeki hizipler canlanıyor, iktidarı reformculaîdan alıyor ve eski alışkanlıklarına dönüyorlardı. Osmanlı ideolojisi, birkaç yüzyılın başarılan boyunca kendi değişmez üstünlüğünü katı bir kuram haline getirmişti. Bu zihniyet, dış görünümlerin ötesine giderek derindeki nedenlere inilmesini önlüyor, her restorasyon denemesi gelişen kapitalizm karşısında daha fazla zaman kaybına yol açıyordu. Reformcular, karşılarındaki Avrupa'nın çok temel bazı değişimler nedeniyle geçmişin büyük sultanlarının defalarca yendiği Avrupa'dan çok daha güçlü olduğunu anlamıyorlardı.
Zayıflığın ortaya çıkması ve büyük yenilgilerin başlangıcı
Osmanlı reformcularının ancak 19. yüzyıl başlarında edinecekleri böyle bir kavrayışın eksikliği gerçekçi stratejik saptamaların yapılamamasına ve sonunda askeri çöküntünün de hızlanmasına yol açtı. Daha 1593'te Osmanlılarla Habsburglar arasında başlayan savaşta Avusturyalılar fazla güçlük çekmeden Orta Macaristan ve Romanya'nın büyük bölümünü almış, Osmanlıların 1596'da Haçova'da (Me-zö Kersztes) kazandığı oldukça rastlantısal bir zafer üzerine 1606 Zitvatorok Antlaşması'yla Macaristan ve Romanya'yı geri vermeye zorlanmışlardı. Ama bu. çok yüzeysel bir ferahlamaydı. Doğuda, İran'daki kargaşayı sona erdiren Şah I. Abbas (hd 1588- 1629) Osmanlıları bir kez daha Azerbaycan ve Kafkasya'dan çıkardı ( 1603); daha sonra Irak'ı da alarak (1624) bütün Osmanlı İmparatorluğu'nu fethedecekmiş gibi göründüğü sırada IV. Murad'ın Irak ve İran sınırına aşağı yukarı bugünkü biçimini veren Kasr-ı Şirin Antlaşması ( 1639) imzalandı. Venedik'le uzun savaş ise (1645-69) Girit'i zaptetmek üzere harekete geçmiş plan Osmanlıları, bir ara Venedik filosunun İstanbul'a saldırması tehlikesiyle bile karşı karşıya getirdi. Baba-oğul Köprülülerin çok sert önlemleriyle biraz toparlanan Osmanlılar Venediklileri güçlükle püskürttüler ve sonunda Girit'i almayı başardılar. Bu zafer Osmanlı egemen sınıfı için büyük bir yenilgi kaynağına dönüştü. 1681 'e gelindiğinde ordu o kadar güçlü gözüküyordu ki, 1676-83 arasında sadrazam olan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Viyana'yı ikinci kez kuşatmak (Temmuz-Eylül 1683) cesaretini buldu. Bu macera Osmanlı canlanışının kırılgan temellerini çökertmekte gecikmedi. Polonya kralı III. Jan Sobieski'nin (hd 1674-96) desteğiyle yüreklenen savunmacılar yalnızca direnmekle kalmadılar; izleyen yüzyılda Osmanlıların imparatorluğunu adım adım parçalayacak olan büyük bir Avrupa koalisyonunun da odağı haline geldiler. Sobieski'nin Viyana önlerinde Osmanlı ordusunu arkadan çevirip bozmasından ve 1699 Karlofça Antlaşması'yla imparatorluğun ilk kez büyük miktarda toprak yitirmesinden sonra Habsburglar Macaristan, Sırbistan ve Balkanlar'ın fethine giriştiler. Venedik Adriyatik ile Mora'daki eski üslerini geri alıp Doğu Akdeniz'deki ticari gücüne yeniden kavuşma umuduna kapıldı. Rusya, İstanbul üzerinden açık denizlere çıkış aramaya başladı. Osmanlıları Avrupa' da yalnızca Avusturya-Venedik-Rusya koalisyonuna düşman konumdaki Fransa ve İsveç desteklemeye çalıştı. Tarafsız kalan İngiltere ve Hollanda ise kapitülasyonlarla sağladıkları ayrıcalıkları korumak için, herhangi bir ülkenin tek başına Osmanlı Devleti'ne egemen olmasını ve böylece Avrupa'da fazla güçlenmesini) önlemeye çalışmakla yetindiler.
Rusya ve Avusturya doğrudan askeri saldırının yanında sultanın Müslüman olmayan tebası arasında hoşnutsuzluk ve ayaklanma tohumları atma yoluna da başvurdular. Osmanlılar ise bazen ödün vermeyi, bazen başkaldırıları şiddetle bastırmayı denediler ve her fırsatta Habsburglar ile Ruslar arasındaki Balkan egemenliği rekabetinden yararlanmaya çalıştılar. Osmanlı Devleti II. Viyana Kuşatması'ndan ( 1683) Yaş Antlaş-ması'na ( 1792) kadar geçen 100 yılı aşkın sürenin 41 yılında Avrupa devletleriyle savaş halindeydi. Kutsal Birlik ordularına karşısındaki yenilgiler (1683-99) Karlofça Antlaşması'yla ( 1699) noktalandı. 1710-ll'de yeniden Rusya'yla savaşarak yitirdiği toprakların birazını Prut Antlaşmasıyla ( 1711) geri aldı. Venedik ve Avusturya'ya karşı 1714-18 savaşı Pasarofça Antlaşması'yla ( 1718), Rusya ve Avusturya'ya karşı 1736-39, 1768-74 ve 1787-92 savaşları ise Belgrad (1739), Küçük Kaynarca (1774) ve Yaş (1792) antlaşmalarıyla sonuçlandı. Bu savaşlarda Osmanlılar Macaristan, Temeş-var, Transilvanya ve Bukovina'yı yitirerek Avrupa cephesinde, 16. yüzyılın hemen başlarındaki Tuna sınırına çekildiler. Rusya'ya ise, Romanya beyliklerinden Kafkasya'ya kadar, Besarabya, Podolya ve Kırım dahil Karadeniz'in kuzeyindeki bütün topraklarını kaptırdılar (bu bölgelerden gelen askerler 17. yüzyılda Osmanlı ordusunun en taze kesimini oluşturmuştu). Bütün bunlardan başka Rus ve Avusturya imparatorluklarının, sultanın Hıristiyan tebası adına yasal müdahalelerde bulunma hakkım da tanımak zorunda kaldılar.
18. yüzyılda ve 19. yüzyıl başlarında iç çözülmeler. Gerileme sürecinde 18. yüzyılda ortaya çıkan yeni bir etmen, zayıflayan merkezî yönetimin eyaletlerdeki denetimi yerel eşraf ve ayana kaptırması oldu. Bir bölümü 16. yüzyılda taşraya sürülen eski soylu ailelerin, bir bölümü de iltizam ve malikâne alarak yerel kökler salan kişilerin ardıllarından oluşan ayanın geniş alanları az çok kalıcı biçimde kendi yönetimine geçirmesi, içerdiği ademimerkeziyet derecesi bakımından Avrupa feodalizminin dış görünüşüne geleneksel tımar sisteminden daha fazla yaklaşıyordu.
Eşraf ve ayanın yerel iktidar odakları oluşturabilmesinin ardında, yalnızca sultanın özerkliği ezecek askeri güçten yoksunluğu değil, halkın da onları zamanın yoz, yeteneksiz ve zalim Osmanlı görevlilerine yeğlemesi yatıyordu. Rumeli ve Anadolu'da ayanın önde gelenleri, Balkan Hıristiyanları ile Müslüman Türkler arasında yükselen milliyetçilik ve bölgecilik akımlarından yararlanarak konumlarını pekiştirdiler. Paralı askerler ve kölelerden oluşturdukları özel ordularla, bazen sultanın özerkliklerini tanıması karşılığında Osmanlı ordularına önemli katkılarda bulundular. Bu tür yerel yöneticiler hemen bütün iktidar yetkilerini kullanabiliyor, kendi adlarına topladıkları verginin ancak göstermelik bir bölümünü hazineye iletiyorlardı. Merkezî yönetim ise taşrada ayaklananları birbirine düşürerek konumunu korumaya çalışıyor, hangi yerel sülaleyi destekleyeceğini kendi pazarlık kozu olarak saklı tutuyor, bu desteğin karşılığını hazineye önemli nakit ödemeleri ve orduya asker biçiminde almak istiyordu. Dolayısıyla hazinenin gelir kayıpları dönem dönem bir ölçüde giderilebildi. Ama eyaletlerdeki ayaklanmaların ve özerkleşme eğilimlerinin asıl etkisi, imparatorluğun yiyecek ikmal ağını altüst ederek büyük kentlerde ciddi kıtlıkları sıklaştırmak oldu. Bu yüzden kent nüfusu huzursuz, kötü yönetilen, işsizliğe, açlığa ve salgın hastalıklara tepkisini her fırsatta sokağa dökülerek açığa vuran bir kitle haline geldi.
Zaman zaman sorumlu devlet görevlilerinin linç edilmesine de varan bu kitlesel şiddet patlamalarına ve genel gidişin kötülüğüne karşılık Osmanlı egemen sınıfının önemli kesimleri daha fazla tutuculuğa ve ilgisizliğe gömüldü. Çoğu kargaşa ortamından ve merkezî denetim zayıflığından çıkar sağladığından, imparatorluğun olumlu yönde değişmesi için bir neden görmüyorlardı. Ayrıca egemen sınıf kendi ufkunun ötesindeki gelişmelerden tümüyle yalıtılmış durumdaydı, Osmanlı gerilemesinin tedavisinin gene geleneksel Osmanlı uygulamaları çerçevesinde bulunabileceğine inanıyordu. "Kâfirler"in olanca keşif ve icatları karşısında bir psikolojik savunma arayışının da etkisiyle, Osmanlıların temelsiz bir üstünlük inancına sığınmaları Protestan Reformu'ndan bu yana bilim ve teknolojide, sanayi ve ticarette, siyasal ve askeri örgütlenme ve tekniklerde yapılan bütün atılımlardan habersiz kalmalarına yol açtı. Avrupa'yla doğrudan karşı karşıya geldikleri tek yer savaş meydanlarıydı; burada da Osmanlıların çoğu art arda gelen yenilgileri Batı ordularının niteliğinden çok kendilerinin babadan kalma yöntemleri iyi uygulayamamalarına bağlıyordu. Egemen sınıfın bazı üyeleri 18. yüzyılda Avrupa'ya açılan sınırlı ilişki kanallarıyla bu yalıtılmışhğın dışına çıktı. Birkaç Osmanlı elçisi görüşmelerde bulunmak ve anlaşmalar imzalamak için Batı'ya gidip geldi. İmparatorluğa giren Hıristiyan tüccar, gezgin ve konsolos sayısı arttı. Bir avuç Osmanlı bilim adamı ve düşünür Avrupalı meslektaşlarıyla, azınlıklar ise akrabalarıyla yazışmaya başladı. Ama bu tür ilişkilere giren Osmanlıların sayısı çok azdı ve aralarında en iyi eğitim görmüş olanlar bile edindikleri bilgi parçacıklarım kendi düşünce sistemleri içine yer-leştiremiyorlardı. Bütünsel çerçeveyi ve süreçlerin gelişme çizgisini anlamaya başlayanlar ise yalnızdılar; edinimlerini yayma çabalan henüz tümüyle etkisiz kalıyordu.
Yüzeysel de olsa bu tür ilişkiler zamanla Osmanlı egemen sınıfının bazı kesimlerinin yaşam tarzında değişiklikler yarattı. Lale Devri'nde ( 1718-30) Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın etkisiyle bazı Osmanlılar Avrupalı gibi giyinmeye, sarayda Batı saray yaşamı taklit edilmeye başladı. III. Ahmed'in (hd 1703-30) Boğaziçi'nde ve Haliç kıyılarında yaptırdığı kasırlarda Ver-sailles bahçeleri özentisi açık hava eğlenceleri düzenlendi; sultan, vezirleri ve çevresi kafeslerin ardından çıktılar; Nedim'in şiirine, yeni bir dünya ve doğa duyarlığı yansıdı. Batılılık simgesi olarak lale yetiştirmek, zengin-yoksul herkesi saran çılgın bir moda haline geldi. İmparatorluk sınırlan içinde Türkçe dil kitapları ilk kez 1729'da, İbrahim Müteferrika tarafından basıldı. Yönetimin zaman zaman matbaayı kapatmasına karşın yüzyılın geri kalan bölümünde çıkarılabilen tarih ve coğrafya kitapları, bunlan bulup okuyabilen seçkinleri aydınlatmaya devam etti.
Avrupa ordulanyla ilişki ve Osmanlı hizmetine giren bazı Batılıların etkisi, 18. yüzyılda Avrupa tipi üniforma, silah ve taktikleri benimseme yönünde de bazı girişimlere yol açtı. Var olan askeri birliklerin ve yeniden eğitilmelerinin olanaksızlığı görülerek Batılı eğitmenlerin gözetiminde yepyeni birlikler kuruldu. Ama bu tür yeni birlikler, gelişmeyi kendi ayrıcalık ve güvenliklerine yönelik bir tehdit olarak algılayan yeniçeriler ile ordunun büyük kitlesi üzerinde olumsuz etki yarattı. Dolayısıyla yeni birimler, ancak özel koruyucuları iktidarda kaldığı sürece varlıklarını koruyabilen paralı asker gruplarından öteye geçemediler. Bu dönemde Osmanlı askeri reformlarının en başarılısı ve kalıcısı, Sultan I. Abdülhamid'in (hd 1774-89) desteğiyle kaptanıderya Gazi Hasan Paşa'nın, Çeşme'de Ruslar tarafından tamamen yakıldığı (1770) için reforma fazla direnecek hali kalmayan donanmayı modernleştirmesi oldu.
18. yüzyıl reformları III. Selim'in hükümdarlık döneminde ( 1789- 1807) doruğuna ulaştı. Daha şehzadeliği sırasında Osmanlı ordusunu modernleştirmeyi tasarlayan III. Selim, Avusturya ve Rusya'ya karşı 1787-92 savaşı sürerken tahta çıktığından, düşüncelerini gerçekleştirmek için savaşın bitmesini beklemek zorunda kaldı. Yeniçeri ortalarının reform girişimlerine çok büyük tepki göstermesi üzerine de taktik değiştirerek, modern Avrupa silahlarıyla donatılmış, Nizam-ı Cedid adlı yeni bir ordu kurmaya yöneldi. Mevcudu hiçbir zaman 10 bini aşmayan bu kuvvet istanbul'da ve bazı Anadolu eyalet merkezlerinde, o sırada sultanın gözüne girmek için birbirleriyle rekabet eden çeşitli Avrupa devletlerinin gönderdiği subaylar tarafından eğitiliyordu. Giderleri, yar olan Osmanlı kurumlarını sarsmamak için İrad-ı Cedid denen ayrı ve yeni bir hazineden karşılanıyordu. Ayrıca Avrupalı teknisyenlerin gözetimi altında modern silah ve cephane fabrikaları kuruldu; Osmanlı subaylarını eğitecek teknik okullar açıldı. Osmanlı yönetim biçimini ve aygıtını modernleştirmek için de, daha sınırlı bazı çabalar gösteriliyordu. Bunların en önemlisi, merkezdeki siyasi ve idari kararların alınmasında, uzun zamandan beri terkedilmiş olan meşveret usulünün canlandırılması ve hatta kurumsallaştırılmasıdır.
Bütün bunlara karşın yenilik hareketleri köksüzdü. Bu zayıflık askeri alanda çok iyi biçimde görüldü. Eski ordu birlikleri yerli yerinde kalıp Nizam-ı Cedid'e düşmanca baktıklarından, III. Selim yeni askeri gücünün boyutlarını ve kullanım alanını sınırlamak zorunda kaldı. Ayrıca ilgilenmesi gereken başka sorunlar da vardı. Rumeli, Anadolu ve Arap eyaletlerinde ayanın yükselişiyle uğraşması gerekti. Napolyon'un Mısır Seferi ( 1798- 1801) Osmanlıları İngiltere ve Rusya'yla ittifaka çekti. Rusya, Avusturya ve Devrim Fransası'nın desteğiyle Osmanlı uyruğundaki halklar arasında milliyetçiliğin gelişmesi, 1803 Sırp Ayaklanmasının ardından Rusya'yla yeni bir savaşa ( 1806-12) yol açtı. Böylece koşullar hâlâ ordunun temelini oluşturan yeniçerilere dokunmaya pek olanak vermedi. III. Selim kendi zaafı yüzünden de her direnme karşısında geri adım atarak reformcu devlet adamlarıyla yeni ordusunu terk ettiğinden 1807'de çıkan tutucu ayaklanma karşısında yalnız kaldı. IV. Mustafa'nın kısa süreli saltanatında (1807-08) yeni ordu dağıtılır ve reformcular katledilirken III. Selim sarayda mahpus tutuldu ve Rusçuk ayanından, reform yanlısı Alemdar Mustafa Paşa'nın kendisini kurtarmak için İstanbul'a yürümesi sırasında öldürüldü. Bunun üzerine Alemdar Mustafa Paşa gene reformcu bilinen II. Mahmud'u tahta çıkardı. Yeni sultan bir süre reform girişimlerinden uzak durdu. Bununla birlikte artık Avrupa'yı daha yakından tanıyan ve ekonomik-siyasi ilişkiler birikimi bulunan Osmanlı Devleti eski yalıtılmışlığı içinde kalamaz hale gelmişti.