Psikoloji : Kıskançlık

Kıskançlık, yani başka birisinin üstün bir durumuna karşı duyulan öfke duygusu, evrensel bir insan tepkisidir. Aşk ilişkilerinde bu duygu eşin sadakatsizliğiyle ilgili yersiz bir inanç ve buna abartılmış bir tepki gösterme biçiminde, belirgin bir psikiyatrik semptom halinde tezahür edebilir.

Patolojik kıskançlık, eşin sadakatsizliği şüphelerine karşı hemen ve yoğun derecede irritabilite, öfke, keder ya da ajitasyon gösteren kişilerde görülür. Bu gibi kişiler, delil bulmaya yahut suçu itiraf ettirmeye çalışırlar. Eskiden hoşgördükleri ya da bağışladıkları konularda kişileri suçlayabilir yahut kınayabilirler. Şüpheci ya da depressif mizaçlı, duyarlı kişiler, veya cinsel uyumsuzluk gibi olumsuz koşulların bu reaksiyonu harekete geçirdiği kişilerde durum ilerleme göstermeyebilir, ama diğerlerinde delüzyonlar gelişebilir. Bu delüzyonlar, sadakatsizlik inancının yanısıra, açıkça masum koşulların ya da fantaziye dayanan delillerin bu inancı destekleyecek biçimde yanlış yorumlanmasını da kapsayabilir. Patolojik kıskançlık tek başına görülebilir, ama çok kere özellikle alkolizm, paranoid durumlar, depressif hastalık, kişilik bozukluğu gibi diğer klinik durumlara eşlik eder. Bazan bir evliliğin bozulması yahut yaralama ya da cinayete etken olarak medikolegal önem taşır. Çocuklarda ebeveyn sevgisi için olan rekabet, psikanalitik teoride "kardeş rekabeti" adını alır ve benzer durumlara mâruz kalan yetişkinlerin davranışları üzerinde kalıcı bir etki gösterdiği kabul edilmektedir.